Woordenlijst Informatica - deel 1

A/UX = Apple Unix, besturingssysteem van Apple; zie PCM sep 90

A20 = adreslijn op 80x86 processor die toegang biedt tot HMA; zie ook Gate <DSearch.phtml?keyword=Gate>, A20 <DSearch.phtml?keyword=A20>

AA = Auto Answer, indicator op modem wanneer deze is ingeschakeld om oproepen te beantwoorden

AA = Anti Aliasing, Antialiasing, Anti-aliasing; hoekige randjes bij afbeeldingen en lettertypes gladder maken m.b.v. tussenkleuren

AAA = authentication, authorization, and accounting; zie http://www.cisco.com

AAC = Advanced Audio Coding; compressieformaat voor audio; gebaseerd op MPEG-4; zie http://www.aac-audio.com/

AAFS = Activate Arabic Form Shaping; Unicode control code; zie Unicode Standard

AAL = ATM Adaption Layer, sublaag van de data link layer, bestaat zelf ook weer uit sublagen: CS en SAR, vier typen: AAL1, AAL2, AAL3/4, AAL5; zie http://www.cisco.com; zie ook ATM <DSearch.phtml?keyword=ATM>, CS <DSearch.phtml?keyword=CS>, SAR <DSearch.phtml?keyword=SAR>

AAL1 = ATM Adaption Layer, voor connection-oriented, delay-sensitive services requiring constant bit rates, such as uncompressed video and other isochronous traffic; zie http://www.cisco.com; zie ook AAL <DSearch.phtml?keyword=AAL>

AAL2 = ATM Adaption Layer, voor connection-oriented services that support a variable bit rate, such as some isochronous video and voice traffic; zie http://www.cisco.com; zie ook AAL <DSearch.phtml?keyword=AAL>

AAL3/4 = ATM Adaption Layer, supports both connectionless and connection-oriented links, but is primarily used for the transmission of SMDS packets over ATM networks; zie http://www.cisco.com; zie ook AAL <DSearch.phtml?keyword=AAL>

AAL5 = ATM Adaption Layer, voor connection-oriented VBR services, used predominantly for the transfer of classical IP over ATM and LANE traffic; zie http://www.cisco.com; zie ook AAL <DSearch.phtml?keyword=AAL>

AARP = AppleTalk Address Resolution Protocol, protocol van apple voor dynamische toewijzing op een netwerk; zie http://www.apple.com

AAV = Accountholder Authentication Value; binds the accountholder to a particular merchant, 32 character code; zie http://www.mastercardintl.com/newtechnology/ecommercesecurity/spa/; zie ook UCAF <DSearch.phtml?keyword=UCAF>

ABI = application binary interface, definieert de interface tussen hardware en het besturingssysteem

ABIOS = Advanced BIOS, term van IBM voor BIOS voor OS/2, gebruikt in PS/2

ABM = Asynchronous Balanced Mode, HDLC communication mode supporting peer-oriented, point-to-point communications between two stations; zie http://www.cisco.com; zie ook HDLC <DSearch.phtml?keyword=HDLC>

ABR = Available Bit Rate, QoS class for ATM networks, used for connections that do not require timing relationships between source and destination; zie http://www.cisco.com; zie ook ATM <DSearch.phtml?keyword=ATM>

ABR = Area Border Router, router located on the border of one or more OSPF areas that connects those areas to the backbone network; zie http://www.cisco.com; zie ook Router <DSearch.phtml?keyword=Router>

AC3 = ?; gelijk aan Dolby Digital; codering voor 6 geluidskanalen

AC97 = The AC97 (Audio Codec 1997) specification defines a high quality audio architecture which should advance the migration to digital audio while maintaining support for analog interconnects for backward compatibility; zie http://www.intel.com

ACD = Automatic Call Distribution, device or service that automatically reroutes telephony calls to customers in geographically distributed locations ; zie http://www.cisco.com

ACF = Application Configuration File, one of two files that define the interface for a distributed application Th other is the IDL file), configures your application for a particular operating environment; zie http://www.microsoft.com; zie ook IDL <DSearch.phtml?keyword=IDL>

ACF/NCP = Advanced Communications Function/Network Control Program, resides in the communications controller and interfaces with the SNA access method in the host processor to control network communications; zie http://www.cisco.com

ACGI = Asynchronous CGI; uses threading; zie MacTech sep 95

ACK = Acknowledge, signaal bij succes bij datacommunicatie; zie ook NAK <DSearch.phtml?keyword=NAK>

ACL = Appletalk Class Library, een verzameling van objecten voor b.v. het initialiseren van AppleTalk etc.; zie MacTech feb 95

ACP = Absolute Coordinate Plane, bitmap van het beeldscherm waarbij elk punt overeenkomt met een pixel op het beeldscherm, zoals monochroom VGA; zie PC Techniques jun 93; zie ook WCP <DSearch.phtml?keyword=WCP>

ACPI = Advanced Configuration and Power Integration, power management voor Windows 2000; zie PC Advisor feb 99, PCM sep 99; zie ook www.teleport.com <DSearch.phtml?keyword=www.teleport.com>, APM <DSearch.phtml?keyword=APM>

ACR = Allowed Cell Rate, parameter for ATM traffic management; zie http://www.cisco.com; zie ook ATM <DSearch.phtml?keyword=ATM>

Acrobat = systeem voor platform-onafhankelijke bestandsuitwisseling, werkt met PDF; zie PC+ okt 93; zie ook PDF <DSearch.phtml?keyword=PDF>

ACSE = Association Control Service Element, OSI convention used to establish, maintain, or terminate a connection between two applications; zie http://www.cisco.com

Active Document = smart document, document is combinatie van data en programma; zie CGW mei 91

Active-X (ook ActiveX) = technology voor compacte programmamodules die eenvoudig verspreid en in een applicatie gebruikt kunnen worden; zie http://www.microsoft.com

AD = Active Directory, database met objecten van een systeem, in een directorystructuur, tbv beheer van een systeem; zie PCM okt 99

ADA = Automatic Data Acquisitions, programmeertaal

Adapter = schakeling die signalen omzet naar andere spanning, vorm, frequentie, formaat

ADC = Analoog/Digitaal Converter

ADC = Apple Display Connector, combineert video, USB en voedingkabel; zie MacFan mrt 01

ADCCP = Advanced Data Communications Control Protocol, ANSI standard bit-oriented data link control protocol; zie http://www.cisco.com

ADD = Apple Data Detectors, techniek van Apple voor koppelen van bestanden aan toepassingen; zie http://www.apple.com

ADF = Automatic Document Feeder, automatische documentdoorvoer op printer, fax en scanner; zie PCM feb 00

ADO = ActiveX Data Objects, technology van Microsoft om op uniforme wijze databronnen te benaderen; zie http://www.microsoft.com

ADPCM = Adaptive Differential Pulse Code Modulation, opslagformaat voor audio, o.a. gebruikt in MiniDisc; zie http://www.sony.jp

ADSI = Active Directory Services Interface; zie MSDN mei 00

ADSL = Asynchronous Digital Subscriber Line, techniek voor hoge snelheid datatransmissie over gewone telefoonkabel (8 Mbps); zie Windows Sources apr 98; zie ook www.adsl.nl <DSearch.phtml?keyword=www.adsl.nl>

ADSL 2 = snellere versie van ADSL; zie Pc Pro jan 03 ; zie ook ADSL <DSearch.phtml?keyword=ADSL>

ADSL lite = standaard voor hoge snelheid datatransmissie over gewone telefoonkabel (1,5 Mbps), gebaseerd op ADSL; zie ADSL

Adsl2 = opvolger van Adsl; snelheid tot 12 Mbit/s, afstand tot 2,5 km van centrale, verbruikt minder energie; zie PCM sep 04; zie ook Adsl <DSearch.phtml?keyword=Adsl>

Adsl2+ = verbeterde Adsl2; snelheid tot 24 Mbit/s; zie PCM sep 04; zie ook Adsl2 <DSearch.phtml?keyword=Adsl2>

ADSP = AppleTalk Data Stream Protocol; zie Byte jul 89

ADSU = ATM DSU, terminal adapter used to access an ATM network via an HSSI-compatible device; zie http://www.cisco.com; zie ook <DSearch.phtml?keyword=DSU>

ADT = Abstract Data Type, user defined databaseveld, vergelijkbaar met structure; zie http://www.borland.com

Adware = software die advertenties toont; zie ook malware <DSearch.phtml?keyword=malware>

AE = AppleEvent; zie http://www.apple.com

AEC/CAD = Architectural, Engineering, and Construction CAD; zie CGW mei 91

AEOM = AppleEvent Object Model; zie MacTech jun 95

AES = Advanced Encryption Standard, ook bekend als Rijndael-algoritme, voor versleuten van zip-bestanden; zie PCM jul 03; zie ook Rijndael <DSearch.phtml?keyword=Rijndael>

AFC (ook genoemd: pixie dust) = antiferromagnetically-coupled medium, techniek van IBM voor hogere schrijfdichtheid van harddisks; zie PCM jul 01, http://www.storage.ibm.com/

AFD = Advanced Formating Device, techniek om beeld aan te passen aan het fysieke formaat van het beeldscherm; zie PC Pro apr 00

AFI = Authority and Format Identifier, portion of an NSAP-format ATM address that identifies the type and format of the IDI portion of an ATM address; zie http://www.cisco.com

AFP = AppleTalk Filing Protocol, zorgt ervoor dat bestanden gedeeld kunnen worden door meer gebruikers op een AppleTalk-netwerk, ziie www.apple.com

AFP = Advanced Functions Presentations, architectuur van IBM voor uitgeefsystemen; zie PC+ mei 95

AFR = Alternate Frame Rendering, techniek om twee grafische kaarten in tandem te zetten, flikkerend beeld; zie PCM apr 00; zie ook SLI <DSearch.phtml?keyword=SLI>, PGC <DSearch.phtml?keyword=PGC>

Agent = programma dat gegevens zoekt/verzamelt op een netwerk

AGP = Accelerated Graphics Port, specifiek datakanaal voor grafische informatie, vier keer sneller dan PCI; zie PC+ mei 96, PCM apr 97, PCM jan 98, PCM nov 99

AGP-Pro = AGP met extra connectoren voor voedingssignalen; zie PCM mei 00

AGP2X = AGP met 2x bussnelheid

AGP4X = AGP met 4x bussnelheid (zoals oorspronkelijk bedoeld)

AGU = Address Generation Unit, unit in Pentium 4, vormt brug tussen het level 1 data-cache en het register file; zie PCM nov 00

AH = Authentication Header; protocol voor packet level authentication; wordt gebruikt in IPsec; zie DDJ jun 03; zie ook IPSec <DSearch.phtml?keyword=IPSec>

AHA = Accelerated Hub Architecture, techniek voor Front Side Bus van Intel, 133 MHz; zie PCM nov 99; zie ook MCH <DSearch.phtml?keyword=MCH>, ICH <DSearch.phtml?keyword=ICH>, FWH <DSearch.phtml?keyword=FWH>

AI = Artificial Intelligence, verzamelnaam voor intelligente software

AIC = Application Integration Components, ook: pipeline components, custom COM applications; zie MSDN mei 00

AIF = Auto Increment Field, databaseveld dat automatisch de waarde ophoogt bij elk nieuw record; zie PC techniques aug 93

AIFF = Audio Interchange File Format, opslagformaat van Apple voor audio; zie http://www.apple.com

AIM = AOL Instant Messenger, chat-systeem van Americ OnLine

AIMM = AGP Inline Memory Module, uitbreidingskaartje voor AGP-slot, dat alleen geheugen toevoegt aan de videokaart, vervangen door GPA; zie PCM dec 00

AIO = Asynchronous Input/Output.; zie http://www.cisco.com

AIX = besturingssysteem van IBM

ALGOL = Algorithmic Language, programmeertaal

Algoritme = een set regels in een bepaalde volgorde om een probleem op te lossen

Alias = snelkoppeling, automatische verwijzing naar een bestand

Alpha = processor van DEC, 64 bits, RISC; zie PC+ nov 92

Alpha blending = technique for reproducing curved surfaces under different lightning conditions; zie PC Plus okt 99

Alpha channel = resterende 8 bits van 32 bits grafische kaart worden gebruikt voor besturing van de 24-bits kleurenpixel

ALU = Arithmetic Logical Unit, chip voor standaard rekenkundige bewerkingen; zie Byte feb 85

Always On ISDN; zie PCM okt 00; zie ook AODI <DSearch.phtml?keyword=AODI>

Amoeba = besturingssysteem, houdt gedistribueerd systeem aanschouwelijk (komt pas tot z'n recht bij veel processoren); zie pc+ dec 93

AMP = asymmetric multiprocessing; zie MacTech mrt 96

AMPS = Advances Mobile Phone Service, standaard voor analoge mobiele telefonie in de Verenigde Staten

AMR = Audio Modem Riser, interfacekaart tussen moederbord en telefoonaansluiting; zie PCM nov 99

AMR-poort = connector op moederbord waarop AMR-interfacekaart wordt aangesloten; zie PCM nov 99; zie ook AMR <DSearch.phtml?keyword=AMR>

AMU = Address Management Unit, schakeling die logische geheugenadressen omzet naar fysieke adressen

Analoog = techniek waarbij de signaalsterkte gelijk opgaat met het bronsignaal, in tegenstelling tot digitaal

Andes = Architecture with Non-sequential Dynamic Execution Scheduling, systeemontwerp voor R10000; zie PCM jan 95

Anisotropic filtering = manier bij grafische kaart om textures scherper en duidelijker op het scherm weer te geven; zie PCM maa 04

ANSI = American National Standards Institute, verantwoordelijk voor het vastleggen van standaarden in de Verenigde Staten; zie http://www.ansi.org/

ANSI X = Amerikaanse standaard voor formaat voor EDI; zie PC+ sep 92

AOC-D = Advice Of Charge During Call, bij telecom; zie http://www.versatel.com

AOC-E = Advice Of Charge at End of Call, bij telecom; zie http://www.versatel.com

AOC-S = Advice Of Charge At Start of Call, bij telecom; zie http://www.versatel.com

AOCE = Apple Open Collaboration Environment, an architecture for mail, messages, catalogs, authentication and digital signature services., also defines MASMs, maakt mac geschikt voor werkgroepen; zie MacTech feb 94

AODI = Always On/Dynamic ISDN, standaard om het langzame D-kanaal van ISDN te gebruiken zonder expliciet verbinding te maken; zie Windows Sources apr 98; zie ook ISDN <DSearch.phtml?keyword=ISDN>

AP = Access Point, a hardware device, or software used in conjunction with a computer, that serves as a communications "hub" for wireless clients and provides a connection to a wired LAN; zie http://www.wi-fi.com/glossary.asp

APE = muziekformaat (audiocodec); loseless compression; zie MacWorld jun 04

API = Application Programming Interface, set functies voor het gebruik van een programmabibliotheek

APM = Advanced Power Management, slim beheer van voedingsspanningen; inmiddels opgevolgd door ACPI; zie ook ACPI <DSearch.phtml?keyword=ACPI>

APON = ATM Passive Optical Network: a passive optical network running ATM; zie http://www.adsl.com

APP = Asynchronous Pluggable Protocal ; zie http://groups.yahoo.com/group/delphi-webbrowser/

APPC = Advanced Program-to-Program Communications, protocol vor onderlinge communicatie tussen programma's op een netwerk, onderdeel van SNA; zie ook LU6 <DSearch.phtml?keyword=LU6>

AppleBus = netwerksysteem van Apple, voorloper van AppleTalk; zie Byte feb 85

Applet = programma die wordt uitgevoerd vanuit een ander programma; zie DDJ nov 95, PC Advisor feb 99

Applicatie = programma of pakket van programma's voor een bepaalde taak

APPN = Advanced Peer-to-Peer Networking, enhancement to the original IBM SNA architecture, handles session establishment between peer nodes, dynamic transparent route calculation, and traffic prioritization for APPC traffic; zie http://www.cisco.com; zie ook APPC <DSearch.phtml?keyword=APPC>

Aqua = visuele interface van MacOS X; zie MacFan mei 01; zie ook Darwin <DSearch.phtml?keyword=Darwin>

ARAP = AppleTalk Remote Access Protocol, protocol van Apple voor inbellen op een AppleTalk netwerk; zie http://www.apple.com

Archie = zoeksysteem op internet, zoekt bestandsnamen; zie emnet 1 94

ARCnet = netwerksysteem van Datapoint, op basis van token ring

Areal density = this is how densely the data is packed onto a harddisk, measured in dit is hoe dicht de data is samengepakt op een harddisk, uitgedrukt in gigabyte per vierkante inch; zie Pc Pro maa 01

Argo = optische chip van ThreeFive Photonics; zie volkskrant sep 01

ARM = Asynchronous Response Mode, HDLC communication mode involving one primary station and at least one secondary station, where either the primary or one of the secondary stations can initiate transmissions; zie http://www.cisco.com

ARP = Address Resolution Protocol, Internet protocol om internetadressen te vertalen in fysieke adressen (hardware) op een lokaal netwerk; zie http://www3.org

Arpanet = Advanced Research Projects Agency Network, voorloper van internet, sinds 1969; zie PCM jul 87

ARPC = Asynchrone Remote Procedure Call, methode bij replicatie; zie DB/M sep 94

ARQ = Automatic Repeat Request, communication technique in which the receiving device detects errors and requests retransmissions; zie http://www.cisco.com

ASAM = ATM Subscriber Access Multiplexer, telephone central office multiplexer that supports SDL ports over a wide range of network interfaces, this device is similar to a DSLAM ; zie http://www.cisco.com; zie ook DSLAM <DSearch.phtml?keyword=DSLAM>

ASB = Advanced System Buffering, verbeterde koppeling cache met geheugen in Intel's Coppermine; zie PC Plus jan 00

ASBR = Autonomous System Boundary Router, ABR located between an OSPF autonomous system and a non-OSPF network.; zie http://www.cisco.com; zie ook ABR <DSearch.phtml?keyword=ABR>

ASC = Apple Sound Chip, schakeling van Apple voor stereo audio in Macintosh II computers

ASCII = American Standard Code for Information Interchange, standaard voor de representatie van letters, cijfers, leestekens, etc., 7-bits, dus accenttekens vallen hierbuiten; zie ook EBCDIC <DSearch.phtml?keyword=EBCDIC>

ASF = Advanced Streaming Format, techniek voor compressie van video; zie http://www.microsoft.com/asf

ASF = Auto Sheet Feeder, doorvoerapparaat op scanners en faxen

ASIC = Application-Specific Integrated Circuit, chip voor speciale doeleinden, b.v. video-bewerking; zie http://www.goldenram.com

ASIP = AppleShare IP; zie MacFan jul 00

ASN.1 = Abstract Syntax Notation, binair formaat voor de uitwisseling van data tussen verschillende computersystemen, ISO 8824; zie DDJ maa 93

ASP = AppleTalk Session Protocol; zie Byte jul 89

ASP = Active Server Pages, programmeertaal van Microsoft voor internetpagina's, vervangen door ASP+; zie http://www.microsoft.com; zie ook JSP <DSearch.phtml?keyword=JSP>

ASP = Application Service Provider, biedt diensten in de vorm van applicaties aan; zie PCM apr 00; zie ook www.mySAP.com <DSearch.phtml?keyword=www.mySAP.com>

ASP = Auxiliary Signal Path, link between TransPaths that allows them to exchange signaling information that is incompatible with the PSTN backbone network; zie http://www.cisco.com

ASP+ = Active Server Pages Plus, snellere versie van ASP doordat scripts worden gecompileerd naar MSIL; zie http://www.microsoft.com; zie ook ASP <DSearch.phtml?keyword=ASP>, MSIL <DSearch.phtml?keyword=MSIL>

ASPI = Advanced SCSI Programming Interface van Adaptec

ASPX = extensie voor ASP.NET source code; zie ook ASP <DSearch.phtml?keyword=ASP>

ASR = Automated System Recovery; voorziening van Windows XP Profesional Edition; zie pcm nov 01

ASS = Active Symmetric Swapping; Unicode control code; zie Unicode Standard

AST = Automatic Spanning Tree, function that supports the automatic resolution of spanning trees in SRB networks, based on the IEEE 802.1 standard; zie http://www.cisco.com; zie ook SRB <DSearch.phtml?keyword=SRB>

ASV = Advanced Super View; technology voor bredere kijkhoek bij TFT-beeldschermen; zie http://www.dell.com/

Asynchroon = niet-gelijklopend; bij asynchrone datacommunicatie wordt data verzonden met start- en stopbits en controle codes, beter geschikt voor onbetrouwbare verbindingen dan synchroon

AT = Advanced Technology, aanduiding van IBM voor een 16-bits computer

ATA = Advanced Technology Attachment (ook bekend als IDE); standaard voor de verbinding tussen mainboard en harddisk; onderscheid in PATA en SATA; zie http://www.seagate.com; zie ook ATA <DSearch.phtml?keyword=ATA>, <DSearch.phtml?keyword=1>, .5 <DSearch.phtml?keyword=.5>

ATA-1 = ATA voor 2 harde schijven, 8,3 MB/s; zie PCM nov 99

ATA-100 = EIDE interface met 100 MB/s data transfer rate; zie UltraDMA/100

ATA-133 = ATA van Maxtor, snelheid tussen ATA-100 en Serial ATA in; zie http://www.wish.nl/wish/0,1046,site_id-44-menu_id-602-record_id-56140-src_id-398,00.html

ATA-2 = ATA voor 4 harde schijven, block mode en LBA 16,6 MB/s; zie PCM nov 99

ATA-3 = betrouwbaardere ATA-2; zie PCM nov 99

ATA-4 = ATA-3 met foutcorrectie, 33 MB/s, ook genoemd Ultra DMA of Ultra ATA; zie PCM nov 99

ATA-5 = ATA met 66 MB/s; zie PCM nov 99

ATAG = Authoring Tool Accessibility Guidelines, specificatie voor Web Authoring tools, geeft regels voor het ontwikkelen van authoring tools die toegankelijke webpagina's produceren en regels voor het ontwikkelen van toegankelijke ontwikkelomgevingen; zie http://www.w3.org/WAI

ATAPI = Advanced Technology Attachment Packet Interface; standaard om een verwisselbare drive (b.v. cd-rom) op een E-IDE-interface aan te sluiten; zie PC Advisor feb 99; zie ook ATA <DSearch.phtml?keyword=ATA>

ATC = Advanced Transfer Cache, on-chip cache van Intel's Coppermine, 245 bits; zie PC Plus jan 00

Athlon = processor van AMD; zie http://www.amd.com

ATL = Active Template Library, generator voor COM-objecten; zie http://www.microsoft.com, zie PC Magazine feb 97

ATLAP = AppleTalk Link Access Protocol, netwerkprotocol die de toegang op een netwerk regelt; zie Byte feb 85

ATM = Asynchronous Transfer Mode; techniek voor zeer snelle snetwerken; wordt gebruikt bij DSL; zie PC+ mrt 94

ATM = Adobe Type Manager, systeem van Adobe om afwijkende lettergroottes toch scherp op beeldscherm te kunnen tonen

ATM25 = ATM Forum defined 25.6Mbit/s cell based user interface based on IBM token ring network; zie http://www.adsl.com

ATN = Attention, signaal bij IEEE488; zie Byte feb 85

ATRAC = Adaptive TRansform Acoustic Coding; compressie-algoritme gebruikt bij MiniDisc, comprimeert audio tot 1/5e van de grootte, huidige versie ATRAC3; zie PC Plus jul 00

Attachment = bijgesloten document bij een emailbericht

ATU-C = ADSL Transmission Unit at Central Office, the device at the end of an ADSL line that stands between the line and the first item of equipment in the subscriber premises or telephone switch, may be integrated within an access node; zie http://www.adsl.com

ATU-R = ADSL Transmission Unit for Resident, the device at the end of an ADSL line that stands between the line and the first item of equipment in the subscriber premises or telephone switch, may be integrated within an access node; zie http://www.adsl.com

ATX = moederbordformaat van Intel waarbij de warmteproducerende onderdelen zo zijn geplaatst dat deze direct door de power supply worden gekoeld; zie http://www.intel.com

AU = Access Unit, device that provides ISDN access to PSNs; zie http://www.cisco.com

AUI = Attachment Unit Interface, IEEE 802.3 interface between an MAU and a NIC, the term AUI can also refer to the rear panel port to which an AUI cable might attach, also called transceiver cable; zie http://www.cisco.com

AUO = Active User Objects, API for writing ASP scripts that access LDAP; zie MSDN mei 00

AURP = AppleTalk Update-Based Routing Protocol, method of encapsulating AppleTalk traffic in the header of a foreign protocol, allowing the connection of two or more discontiguous AppleTalk internetworks through a foreign network (such as TCP/IP) to form an AppleTalk WAN; zie http://www.cisco.com

AV = Access Violation, programmafout door een ongeldig geheugenadres

AV = Anti-Virus, doorgaans gebruikt als AV-checker, AV-scanner, AV-software, AV-product

Avatar = persoonlijke grafische representatie

AVI = Audio Video Interleaved, opslagformaat voor multimedia; zie PC+ okt 92

AVM = ATM Voice Multiplexer; zie http://www.cisco.com

AWT = Abstract Windowing Toolkit, set of graphical user interface class libraries; zie http://www.j2ee.com/

B-Frame = techniek bij digitale video, die zowel de veranderingen ten opzichte van het vorige frame als het volgende frame beschrijft; zie PCM jan 04; zie ook i-frame <DSearch.phtml?keyword=i-frame>, p-frame <DSearch.phtml?keyword=p-frame>

B-kanaal = bearer channel, bij ISDN, kanaal voor het verzenden van data, 64 kbps, full duplex; zie ook ISDN <DSearch.phtml?keyword=ISDN>

B8ZS = Binary 8-Zero Substitution; line-code type, used on T1 and E1 circuits, in which a special code is substituted whenever 8 consecutive zeros are sent over the link, this technique guarantees ones density independent of the data stream; sometimes called bipolar 8-zero substitution; zie http://www.cisco.com; zie ook AMI <DSearch.phtml?keyword=AMI>

Back end = server bij client-server-techniek; zie ook front <DSearch.phtml?keyword=front>, end <DSearch.phtml?keyword=end>

Backbone = slagader van een netwerk

Backingstore = X-server onthoudt vensterinhoud als venster wordt geminimaliseerd; zie PC+ nov 92

Backoff = retransmission delay enforced by contentious MAC protocols after a network node with data to transmit determines that the physical medium is already in use; zie http://www.cisco.com

Backplane = physical connection between an interface processor or card and the data buses and the power distribution buses inside a chassis; zie http://www.cisco.com

Backplane link = doorlusvoorziening op switch (naar volgende switch); zie PCM nov 03

BACP = Bandwidth Allocation Control Protocol; hierbij gebruikt een modem meer lijnen wanneer dat nodig is of minder wanneer er weinig dataverkeer is; zie http://www.zyxel.com

Balanced configuration = in HDLC, a point-to-point network configuration with two combined stations ; zie http://www.cisco.com; zie ook HDLC <DSearch.phtml?keyword=HDLC>

Balun = balanced, unbalanced; device used for matching impedance between a balanced and an unbalanced line, usually twisted-pair and coaxial cable ; zie http://www.cisco.com

Bandbreedte = verschil tussen de hoogste en laaste frequenties die beschikbaar is voor een signaal; o.a. bepalend voor de doorvoersnelheid van een netwerk

Bank = de bij elkaar horende geheugenmodules in eencomputer; zie http://www.newerram.com

BAP = Best Access Point; techniek bij WiFi om sterkste zender te vinden

Baseband = most common type of network, data is transmitted digitally, each wire carrying one signal at a time, b.v. ethernet; zie PC Advisor jun 00; zie ook broadband <DSearch.phtml?keyword=broadband>

Bash = Bourne-again shell; interactive UNIX shell based on the traditional Bourne shell, but with increased functionality; zie http://www.cisco.com

BASIC = Beginner's All-purpose Symbolic Instruction Code, programmeertaal

Baud = communicatiesnelheid in bits per seconde

Bayasian logic = logica die uitgaat van de statische waarschijnlijkheid, vereist beginwaarde; zie DDJ jul 93; zie ook Fuzzy <DSearch.phtml?keyword=Fuzzy>, logic <DSearch.phtml?keyword=logic>

BBS = Bulletin Board System, inbel-computer voor het downloaden van software en uitwisselen van berichten, uit het pre-internettijdperk

BBU = Bob Bailey Unit, schakeling van Apple voor RAM, video en sound

BCV = Business Continuance Volume, feature van SAN; zie windows2000 magazine, jan 01; zie ook SAN <DSearch.phtml?keyword=SAN>

BD ROM, BD-ROM, BDROM = Blu-ray Disk Read Only Memory; beschrijfbare dvd met capaciteit 25 GB (50 GB dual-layer); schijf is dikker dan huidige DVD; zie PCW nov 04; zie ook Blu-ray <DSearch.phtml?keyword=Blu-ray>, HD-DVD <DSearch.phtml?keyword=HD-DVD>

BDC = Backup Domain Controller; zie PCM okt 99; zie ook PDC <DSearch.phtml?keyword=PDC>

BDCS = Broadband Digital Cross-Connect System, SONET DCS capable of cross-connecting DS-3, STS-1 and STS-3c signals; zie http://www.cisco.com; zie ook DCS <DSearch.phtml?keyword=DCS>

BDF = Bitmap Distribution Format, formaat voor bitmap-representatie van fonts; zie http://www.adobe.com

BDK = JavaBeans Development Kit , ontwikkelomgeving voor JavaBeans components ; zie http://www.j2ee.com/

BDSL = VDSL

Beacon Interval = the frequency interval of the beacon, which is a packet broadcast by a router to synchronize a wireless network.; zie http://www.linksys.com

BECN = Backward Explicit Congestion Notification, bit set by a Frame Relay network in frames traveling in the opposite direction of frames encountering a congested path; zie http://www.cisco.com

Behavior = uitbreiding op HTML-tags, COM-based, werkt met CSS-syntax; zie MSDN mei 00; zie ook HTC <DSearch.phtml?keyword=HTC>, Scriptlet <DSearch.phtml?keyword=Scriptlet>

Bento = intelligente bestandsvorm; werkt met SOM; zie PCM sep 94

BeOs = besturingssysteem van Be, zeer geschikt voor DTP en multimedia; zie http://www.beos.com

BER = Bit Error Rate; ratio of received bits that contain errors; zie http://www.cisco.com

BER = Basic Encoding Rules; rules for encoding data units described in the ISO ASN.1 standard; zie http://www.cisco.com; zie ook ASN <DSearch.phtml?keyword=ASN>, <DSearch.phtml?keyword=1>

BFILE = reference in a dbms to an external file; zie http://www.borland.com

BGA = Ball Grid Array, type aansluiting chip; zie http://www.intel.com/

BGP = Border Gateway Protocol, interdomain routing protocol that replaces EGP; BGP exchanges reachability information with other BGP systems, defined by RFC 1163; zie http://www.cisco.com; zie ook BGP4 <DSearch.phtml?keyword=BGP4>, and <DSearch.phtml?keyword=and>, EGP <DSearch.phtml?keyword=EGP>

BGP4 = BGP Version 4, version 4 of the predominant interdomain routing protocol used on the Internet, supports CIDR and uses route aggregation mechanisms to reduce the size of routing tables; zie http://www.cisco.com; http://www.ietf.org; zie ook BGP <DSearch.phtml?keyword=BGP>, CIDR <DSearch.phtml?keyword=CIDR>

BHO = Browser Helper Objects, plugins voor internetbrowsers voor extra functionaliteit; zie http://groups.yahoo.com/group/delphi-webbrowser/

BHO = Browser Helper Object; zie pcm nov 03

Bi-linear filtering = smoothes the textures in a picture to reduce the blocky effect; tri-lineair filtering is a better system but takes more processor power; zie PC Plus okt 99

BIA = Burned In MAC address; zie http://www.cisco.com

BIC-TCP = Binary Increase Congestion Transmission Control Protocol; voorstel voor netwerkprotocol waarbij bandbreedte razendsnel dynamisch wordt gebruikt; zie DDJ jun 04

BICI = Broadband Inter-Carrier Interface; ITU-T standard that defines the protocols and procedures needed for establishing, maintaining, and terminating broadband switched virtual connections between public networks; zie http://www.cisco.com

BIOS = Basic Input Output System; primaire systeemfuncties van een computer voor o.a. schijftoegang, toetsenbord en beeldscherm

BIP = Bit Interleaved Parity, in ATM, a method used to monitor errors on a link; zie http://www.cisco.com

BISDN = Broadband ISDN, ITU-T communication standards designed to handle high-bandwidth applications such as video, BISDN currently uses ATM technology over SONET-based transmission circuits to provide data rates from 155 to 622 Mbps and beyond, contrast with N-ISDN; zie http://www.cisco.com; zie ook BRI <DSearch.phtml?keyword=BRI>, ISDN <DSearch.phtml?keyword=ISDN>, PRI <DSearch.phtml?keyword=PRI>

BIST = Built-In Self-Test, functie in hardware of software om zichzelf te testen op juiste werking; zie DDJ maa 93

Bisync = Binary Synchronous Communication Protocol, character-oriented data-link protocol for applications; zie http://www.cisco.com

Bit = binairy digit, kleinste data-element in de infomatica, kan de waarde 0 of 1 hebben

Bitmap = afbeelding, waarbij elk bit overeenkomt met een pixel op scherm/printer

Bitnet = Because It's Time Network, netwerk voor chatten, sinds 1980; zie PCM jul 87

BITS = module voor downloaden; zie PCM sep 04

BIU = Bus Interface Unit, schakeling van Apple voor verbinding NuBus met de processor

BLAST = Bell Labs Layered Space Time, techniek om data op verschillende frekwenties tegelijk te zenden; zie Pc Pro jan 03

BLER = Bit level Error Rate, aantal fouten op een cd; zie PCM apr 02

BLOB = Binary Large Object, databaseveld geschikt voor grote hoeveelheden tekst of data, zoals word-documenten, afbeeldingen, WAV-bestanden, etc.

Blockdown converter = microgolf-omzetter, vertaalt een frequentiegebied naar een ander frequentiegebied; zie PC Magazine dec 03

Blocking = in a switching system, a condition in which no paths are available to complete a circuit; zie http://www.cisco.com

blog = synoniem voor Weblog; zie ook Weblog <DSearch.phtml?keyword=Weblog>

Blowfish = block-encryptie algoritme, systeem voor beveiliging van gegevens; zie DDJ apr 94

BLSR = Bidirectional Line Switch Ring, SONET ring architecture that provides working and protection fibers between nodes, if the working fiber between nodes is cut, traffic is automatically routed onto the protection fiber; zie http://www.cisco.com; zie ook SONET <DSearch.phtml?keyword=SONET>

Blu-ray Disc = DVD-standaard bedoeld voor digitale televisie, werkt met blauwe laser, opslagcapaciteit 23 GB; niet compatible met andere DVD-standaards; zie PCM apr 02

Bluecore = chip die Bluetooth implementeert; zie PCW nov 04

Bluetooth = wireless personal area network standard, kan interfereren met IEEE 802.11; kleiner bereik dan 802.11 maar verbruikt veel minder stroom; Klasse 1 = 100 mW (100 m), Klasse 2 = 2,5 mW (20 m), Klasse 3 = 1 mW (10 m); zie MSJ mar 00, PC pro dec 01

Bluetooth EDR = Bluetooth met snelheid van 2,1 Mbit; geschikt voor draadloze hifi stereo koptelefoons; zie PCW nov 04

BMP = Windows bitmap-bestandsformaat; zie PCM nov 95

BMT = Biel Mean Time, standaard voor tijdrekening van IBT; zie MacFan aug 99; zie ook www.swatch.com <DSearch.phtml?keyword=www.swatch.com>

BNC = Bayonet Neill Concellman, connector voor coax-kabel; zie C|net glossary

BNF = Backus-Naur Form, standaard voor het beschrijven van internet text messages; zie http://rfc733.x42.com/

BNI = Broadband Network Interface

BNN = Boundary Network Node, in SNA terminology, a subarea node that provides boundary function support for adjacent peripheral nodes, this support includes sequencing, pacing, and address translation; also called boundary node; zie http://www.cisco.com

BO2K = Back Oriface 2000, zeer gevaarlijk virus

BOD = Bandwidth On Demand, techniek bij ISDN om automatisch 2e kanaal ook te gebruiken als op het 1e kanaal de volledige bandbreedte wordt gebruikt; zie MacFan jul 00; zie ook MultiPPP <DSearch.phtml?keyword=MultiPPP>, DOD <DSearch.phtml?keyword=DOD>

BOF = Begin-of-File; zie ook EOF <DSearch.phtml?keyword=EOF>

BOM = Byte Order Mark, geeft aan of 16-bits data bestaat uit high byte-low byte of uit low byte-high byte; zie MSDN mei 00

Booleaanse Algebra = rekenmethode met AND, OR en NOT

Boolean = programmavariabele die de waarde true of false kan hebben

Bootp = Bootstrap Protocol, protocol om automatisch met een netwerk verbinding te krijgen

Bos = besturingssysteem

Bots = AI-scripts die menselijk handelen simuleren, b.v. als tegenstander in games; zie PC Format aug 00

BPDU = Bridge Protocol Data Unit, spanning-tree protocol hello packet that is sent out at configurable intervals to exchange information among bridges in the network ; zie http://www.cisco.com; zie ook PDU <DSearch.phtml?keyword=PDU>

bps = bits per seconds; in de praktijk: deel het getal door 10 en je hebt de snelheid in bytes (tekens) per seconde

Branch prediction = techniek die voorspelt welke richting een programma zal uitgaan; zie PCM nov 00

BRAS = Broadband Remote Access Server; zie http://www.adsl.nl

BREW = Binary Runtime Environment for Wireless, wireless platform for developing applications that support wireless devices. ; zie http://www.qualcomm.com/

BRF = Bridge Relay Function

BRI = Basic Rate Interface, twee ISDN kanalen gecombineerd tot 128 kbps; zie C|net glossary

Bridge = device that connects and passes packets between two network segments that use the same communications protocol, bridges operate at the data link layer (Layer 2) of the OSI reference model; zie ook Relay <DSearch.phtml?keyword=Relay>

Bridge = generic term for an analogue-digital converter (and back), and derives its term from one of the first units, the FAST Dazzle Hollywood Bridge; zie http://www.simplydv.co.uk

Broadband = describes analog transmissions over a wire that can carry multiple signals at once; zie PC Advisor jun 00

Brouter = concatenation of "bridge" and "router", used to refer to devices which perform both bridging and routing function; zie http://www.cisco.com

Browser (webbrowser, www-browser, internetbrowser) = programma om te surfen over WWW, b.v. Internet Explorer, Navigator, Mosaic, iCab, Opera

BSD = Berkely Standard Distribution, Unix-variant; zie ook Unix <DSearch.phtml?keyword=Unix>

BSOD = Blue Screen of Death, vastloper in Windows; zie www.wish.nl/wish/0,1046,site_id-44-menu_id-601-record_id-53053-src_id-385,00.html

BSS = Business Support System; zie http://www.j2ee.com/

BTB = Branche Target Buffer, unit in Pentium 4, geeft richting aan de instructiestroom door te voorspellen welke vertakking binnen een programma gevolgd moet worden; zie PCM nov 00

Btrieve = Opslagformaat voor records, waarbij de records gesorteerd worden opgeslagen in een boomstructuur; zie DDJ maa 93

BTX = Balanced Technology eXtended; moederbord van Intel waarbij de luchtstroom zo is dat eerst de processor wordt gekoeld en daarna andere componenten; AGP en PCI zijn vervangen door PCI-Express; vereist CTX-voeding; zie PCM jun 04; zie ook ATX <DSearch.phtml?keyword=ATX>

Bump mapping = technique for apply 3D textures to flat surfaces, so rocks look like rocks; zie PC Plus okt 99, methode om oppervlakten een natuurlijk ogende structuur te geven, zie PCM feb 00

BURN-proof = Buffer UnderRuN-proof, technologie bij CDR/CDRW die de drive automatisch even pauzeert bij onvoldoende datatoevoer; zie windows2000 magazine, jan 01

Bus; zie systeembus

BX Chipset = chipset van Intel voor het BX Motherboard; zie http://www.intel.com

BXM = Broadband Switch Module

Byte = 8 bits, data wordt doorgaans in bytes verwerkt, 256 waarden

Byte Swizzling = term used to describe the operation needed to do partial word IO on older systems; zie http://www.openvms.compaq.com/wizard/openvms_faq.html

C = Pogrammeertaal

C++ = Pogrammeertaal, objectgeorienteerd

C# (spreek uit C-Sharp) = programmeeromgeving van Microsoft, gebaseerd op de programmeertaal C++, werkt met .net; zie http://www.microsoft.com

C/S = Client-Server; architectuur waarbij een programma gegevens opvraagt van een centrale computer (server)

CA = Certificate Authority, Certificerende Authoriteit; zie PCM dec 99; zie ook RA <DSearch.phtml?keyword=RA>, en <DSearch.phtml?keyword=en>, TTP <DSearch.phtml?keyword=TTP>

CAB = Cabinet, opslagformaat van Microsoft voor installatiebestanden

CAC = Connection Admission Control, set of actions taken by each ATM switch during connection setup in order to determine whether a connection's requested QoS will violate the QoS guarantees for established connections, also used when routing a connection request through an ATM network; zie http://www.cisco.com

Cache = geheugen tussen RAM en processor, voor het versnellen van veel voorkomende taken; zie PCM jun 90, PCM feb 96, PC Advisor feb 99, ook: geheugen voor het opslaan van de laatstgebruikte bestanden

CAD = Computer Aided Design; technisch tekenen/ontwerpen met een computer

CAD/CAM = combinatie van CAD en CAM

CAE = Computer Aided Engineering

CAE = Computer Aided Education

CAF = Controllable ATM Fabric; zie http://www.cisco.com

Cage = piece of hardware into which cards are installed; zie http://www.cisco.com

CAI = Computer Aided Instruction; zie Byte jul 89; zie ook CEI <DSearch.phtml?keyword=CEI>

CAL = Computer Assisted Learning

CAL = Client Access License, licentie voor het maximum aantal gebruikers van een server; zie windows2000 magazine, jan 01

Call leg = logical connection between the router and either a telephony endpoint over a bearer channel, or another endpoint using a session protocol; zie http://www.cisco.com

CALS = Computer-aided Acquisition and Logistics Support, DTD voor SGML; zie DDJ maa 93

CAM = Computer Aided Manufacturing; een produkt wordt gemaakt via de computer

CAM = Content-Addressable Memory; zie http://www.cisco.com

Camper = speler die in game met meerdere deelnemers in een duister hoekje afwacht om iemand in de rug te steken; zie Volkskrant okt 00

CAP = Carrier Amplitude/Phase Modulation, lijncoderingsmethode bij Adsl; zie PCM apr 00; zie ook DMT <DSearch.phtml?keyword=DMT>

CAP = Competitive Access Provider; zie http://www.cisco.com

CAPI = Common ISDN Application Program Interface, API voor ISDN-kaarten; zie PCM okt 00

Carbonised = programma dat geschikt gemaakt is voor MacOS X; zie MacFan mei 01

CAS = norm voor fax, van Intel SatisFAXtion, waarbij de intelligentie in de modem zit; zie PCM jun 94

CAS = Channel Associated Signaling; zie http://www.cisco.com

CAS-latency = Common Access Strobe-latency; geeft aan hoe snel er van de ene geheugenlocatie naar de andere geschakeld kan worden (bij geheugenchips); zie PCM maa 03; zie ook trcd <DSearch.phtml?keyword=trcd>

CASE = Computer Aided Software Engineering, a technique for using computers to help with one or more phases of the software life-cycle, including the systematic analysis, design, implementation and maintenance of software; zie http://www.sunet.se

Catenet = network in which hosts are connected to diverse networks, which themselves are connected with routers; the Internet is a prominent example of a catenet; zie http://www.cisco.com

CATV = Community Access Television: also known as Cable TV; zie http://www.cisco.com

CAV = Constant Angular Velocity, techniek bij cd-branders waarbij de schijf met constante snelheid draait; zie PCM okt 02; zie ook CLV <DSearch.phtml?keyword=CLV>

CAV, Partial CAV = Constant Angular Velocity, techniek van Yamaha waarbij bij het schrijven van een CD-R de snelheid toeneemt naarmate de laser dichter bij de buitenste regionen van de schijf komt; zie PCM jul 02

CBAC = Context-Based Access Control, protocol that provides internal users with secure access control for each application and for all traffic across network perimeters; enhances security by scrutinizing both source and destination addresses and by tracking each application's connection status; zie http://www.cisco.com

CBDS = Connectionless Broadband Data Service, European high-speed, packet-switched, datagram-based WAN networking technology, similar to SMDS; zie http://www.cisco.com

CBIOS = Compatible BIOS, term van IBM voor met PCDOS compatible BIOS, gebruikt in PS/2

CBL = Computer Based Learning

CBL = extensie voor Cobol-bestanden

CBR = Constant Bit Rate, QoS class defined by the ATM Forum for ATM networks, used for connections that depend on precise clocking to ensure undistorted delivery; zie http://www.cisco.com

CC/PP = Composite Capability / Preference Profiles, description of device capabilities and user preferences that can be used to guide the adaptation of content presented to that device; zie http://www.w3.org/TR/CCPP-struct-vocab/

CCB = Call Control Block; zie http://www.cisco.com

CCBS = Call Completion to Busy Subscriber (CCBS); zie http://www.isdn-benelux.nl/

CCD = Charge Coupled Device, rij met fotocellen in een scanner of digitale fotocamera; zie Pc Pro apr 00

CCITT = Consultative Committee for International Telegraph and Telephone., international organization responsible for the development of communications standards, now called the ITU-T; zie http://www.cisco.com

CCL = Curl Content Language, programmeertaal voor webpagina CCM = Change and Configuration Management; beheer van hardware en software; zie Windows Magazine jan 04

CCR = Commitment, Concurrency, and Recovery, OSI application service element used to create atomic operations across distributed systems, used primarily to implement two-phase commit for transactions and nonstop operations; zie http://www.cisco.com

CCS = Common Channel Signaling. Signaling system used in telephone networks that separates signaling information from user data. A specified channel is exclusively designated to carry signaling information for all other channels in the system; zie http://www.cisco.com

ccTLD = Country code Top Level Domain; zie Pc Plus mei 03; zie ook TLD <DSearch.phtml?keyword=TLD>

CD = Carrier Detect, indicator op modem wanneer verbinding is gemaakt

CD = Call Deflection; (telecom) inkomende oproepen kunnen bij "bezet", "geen antwoord" of "altijd" doorgeschakeld worden naar een extern telefoonnummer ; zie http://www.isdn-benelux.nl/; zie ook CFB <DSearch.phtml?keyword=CFB>, CFNR <DSearch.phtml?keyword=CFNR>, CFU <DSearch.phtml?keyword=CFU>

CD+G = cdrom format for karaoke

CD-DA = Compact Disc Digital Audio; zie PC+ okt 93; zie ook SACD <DSearch.phtml?keyword=SACD>

CD-MRW = cd-rom drive volgens Mount Rainier specificatie; maakt packet writing in het OS mogelijk; zie www.wish.nl/wish/0,1046,site_id-44-menu_id-602-record_id-55315-src_id-385,00.html

CD-ROM = Compact Disc Read Only Memory; compact disc met computerbestanden; zie PC+ okt 93

CD-ROM XA = CD-ROM 8 cm; zie PC+ okt 93

CD-RW = Compact Disc ReWritable; herschrijfbare compact disc; zie PC+ okt 93

CD-WO = Compact Disc Write Once (=PhotoCD); zie PC+ okt 93

CDA = Compound Document Architecture, systeem van Digital voor documenten met tekst, afbeeldingen, geluid, video etc.; zie DDJ maa 93

CDDI = Copper Distributed Data Interface; goedkopere versie van FDDI; zie PC+ mrt 94

CDF = Channel Definition Format, technology for "push" applications on the World Wide Web, CDF is an application of XML; zie http://www.cisco.com

CDIF = Case Data Interchange Format; standaard voor uitwisseling modelling-data

CDMA = Code Division Multiple Access, toegangsmechanisme waarbij een aantal digitale kanalen gebruik maken van een snelle verbinding, de frequenties worden verdeeld op basis van codes in het signaal; zie PCM jun 99; zie ook FDMA <DSearch.phtml?keyword=FDMA>, en <DSearch.phtml?keyword=en>, TDMA <DSearch.phtml?keyword=TDMA>

cdmaOne = a universal term for IS-95 based CDMA specifications established by the CDMA Development group (CDG); zie http://www.qualcomm.com/

CDML = Claris Dynamic Markup Language, HTML-extensie t.b.v. Filemakerdatabases; zie MacFormat aug 99

CDO = Collaboration Data Objects; zie windows2000 magazine, jan 01

CDOS, Concurrent Dos = multi-user besturingssysteem van Digital Research, vervangen door Real32; zie ook DOS <DSearch.phtml?keyword=DOS>

CDP = Cisco Discovery Protocol; zie http://www.cisco.com

CDPD = Cellular Digital Packet Data, open standard for two-way wireless data communication over high-frequency cellular telephone channels, allows data transmissions between a remote cellular link and a NAP, operates at 19.2 Kbps; zie http://www.cisco.com

CDR = vektorgeorienteerde bestandstype van CorelDraw; zie PCM nov 95

CDR = Common Data Representation, formaat voor parameternotatie bij IIOP/GIOP; zie MSJ maa 00

CDR = Call Detail Record ; zie http://www.cisco.com

CDV = Cell Delay Variation; zie http://www.cisco.com

CDVT = Cell Delay Variation Tolerance, in ATM, a QoS parameter for managing traffic that is specified when a connection is set up; in CBR transmissions, CDVT determines the level of jitter that is tolerable for the data samples taken by the PCR; zie http://www.cisco.com; zie ook CBR <DSearch.phtml?keyword=CBR>

CEI = Computer Enhanced Instruction; zie Byte jul 89; zie ook CAI <DSearch.phtml?keyword=CAI>

Cell Relay = network technology based on the use of small, fixed-size packets, or cells., because cells are fixed-length, they can be processed and switched in hardware at high speeds, cell relay is the basis for many high-speed network protocols including ATM, IEEE 802.6, and SMDS; zie http://www.cisco.com

CELP = Code Excited Linear Prediction, compression algorithm used in low bit-rate voice encoding, used in ITU-T Recommendations G.728, G.729, G.723.1; zie http://www.cisco.com

Centrino = Platform van Intel voor mobiele computers; zie PC Plus mei 03

CER = Cell Error Ratio, in ATM, the ratio of transmitted cells that have errors to the total cells sent in a transmission for a specific period of time; zie http://www.cisco.com

CES = Circuit Emulation Service, enables users to multiplex or concentrate multiple circuit emulation streams for voice and video with packet data on a single high-speed ATM link without a separate ATM access multiplexer; zie http://www.cisco.com

CF-slot = CompactFlash, aansluiting voor CompactFlash kaart

CFB = Call Forward on Busy, doorverbinden bij in gesprek (bij telecom); zie http://www.versatel.com

CFML = Cold Fusion Markup Language

CFNR = Call Forward on No Reply, doorverbinden bij geen gehoor (bij telecom); zie http://www.versatel.com

CFRAD = Cisco Frame Relay Access Device; zie http://www.cisco.com

CFU = Call Forward Unconditional, doorverbinden (bij telecom); zie http://www.versatel.com

CGA = Color Graphics Adapter, kleurenvideokaart van IBM

CGI = Common Gateway Interface; interface om externe programma's, genaamd gateways, te draaien op HTTP-servers

CH = Call Hold; (telecom) wachtstand; zie http://www.isdn-benelux.nl/

Chaining = SNA concept in which RUs are grouped together for the purpose of error recovery; zie http://www.cisco.com

CHAP = Challenge Handshake Authentication Protocol; toegangsbeveiliging, beter dan PAP; zie PCM nov 95; zie ook PAP <DSearch.phtml?keyword=PAP>

Checksum = method for checking the integrity of transmitted data, an integer value computed from a sequence of octets taken through a series of arithmetic operations, the value is recomputed at the receiving end and compared for verification. ; zie http://www.cisco.com

Chicago = werknaam van Microsoft voor Windows 95; zie PC+ dec 93

Chip = elektronische schakeling op een drager (plak) in een compacte behuizing

Choke packet = packet sent to a transmitter to tell it that congestion exists and that it should reduce its sending rate; zie http://www.cisco.com

Chorus 3 = besturingssysteem, kan programma's onderdeel van de kernel maken zonder snelheidsverlies; zie pc+ dec 93

Chroma Motion = techniek bij digitale video om op een geavanceerde manier bewegingen te detecteren, geeft betere kwaliteit beeld; zie PCM jan 04

cHTML = Compact HTML; versie voor Imode; max. 5 kB; zie ook HTML <DSearch.phtml?keyword=HTML>

CI (CI-slot) = Common Interface, andere benaming voor pcmcia; zie PC Magazine dec 03

CIA = Classical IP over ATM, specification for running IP over ATM in a manner that takes full advantage of the features of ATM, defined in RFC 1577; zie http://www.cisco.com

CICS = Customer Information Control System, systeem van IBM voor transactieverwerking; zie http://www.ibm.com

CIDR = Classless Inter-Domain Routing, technique supported by BGP4 and based on route aggregation, allows routers to group routes together in order to cut down on the quantity of routing information carried by the core routers, with CIDR, IP addresses and their subnet masks are written as 4 octets, separated by periods, followed by a forward slash and a 2-digit number that represents the subnet mask; zie http://www.cisco.com, windows2000 magazine, jan 01; zie ook BGP4 <DSearch.phtml?keyword=BGP4>

CIFS = Common Internet File System, an enhanced extension of the desktop cross-platform protocol for distributed file sharing called Server Message Block (SMB). ; zie http://www.thursby.com/products/dave.html; zie ook SMB <DSearch.phtml?keyword=SMB>

CIM = Common Interface Model, object oriented approach to modeling information; zie MSDN mei 00

CIN = Corporate InterNet, netwerk van Xerox; zie PCM jul 87; zie ook XIN <DSearch.phtml?keyword=XIN>

CIP = Common ISDN Acces Profile; profiel bij Bluetooth voor verbinding met ISDN-apparatuur; zie PCM jun 04

CIR = Committed Information Rate, rate at which a Frame Relay network agrees to transfer information under normal conditions, averaged over a minimum increment of time; zie http://www.cisco.com

Circuit steering = mechanism used by some ATM switches to eavesdrop on a virtual connection and copy its cells to another port where an ATM analyzer is attached, also known as port snooping; zie http://www.cisco.com

CIS = Contact Image Sensor, rij met LEDs, i.p.v. CCD; zie Pc Pro apr 00

CIS = COM Internet Services, techniek voor uitwisselen COM-objecten op internet; zie ook COM <DSearch.phtml?keyword=COM>

CISC = Complex Instruction Set Computer, een eigenlijk betekenisloze term om het verschil aan te duiden met RISC; zie PC Advisor feb 99

CIT = Computer Integrated Telephony, technology voor integratie van computer en; zie PC+ mrt 95

CL = CAS-Latency; zie ook CAS-latency <DSearch.phtml?keyword=CAS-latency>

CLAN = Cableless LAN, draadloos netwerk; zie PC+ sep 92

CLARIT = zoeksysteem dat uitgaat van frequentie van noun-phrases; zie emnet 1 94; zie ook SMART <DSearch.phtml?keyword=SMART>, en <DSearch.phtml?keyword=en>, Markof <DSearch.phtml?keyword=Markof>

CLAW = Common Link Access for Workstations, data link layer protocol used by channel-attached RISC System/6000 series systems and by IBM 3172 devices running TCP/IP off-load, improves efficiency of channel use and allows the CIP to provide the functionality of a 3172 in TCP/IP environments and support direct channel attachment; zie http://www.cisco.com

ClearCard = credit-card sized ROM op basis van FMD; zie FMD

ClearType = techniek van Microsoft om resolutie op beeldscherm optisch te vergroten; zie http://www.microsoft.com

CLEC = Competitive Local Exchange Carrier, de "nieuwkomers" op de telecommarkt; zie http://www.adsl.nl

CLI = Call Level Interface, interface voor SQL-databases; opgesteld door SQL Access Group (SAG); zie DB/M sep 94

CLI = Command Line Interface

CLID = Calling Line ID

Client = any computer connected to a network that requests services (files, print capability) from another member of the network; zie http://www.wi-fi.com/glossary.asp

Client Pull = client requests a new page without the intervention of the user; use <meta http-equiv="Refresh" content="2; url=http://...">; zie DDJ nov 95; zie ook server <DSearch.phtml?keyword=server>, push <DSearch.phtml?keyword=push>

Client-server model = pc stelt opdracht samen, server voert de taken uit, pc geeft resultaat weer; zie PCM jun 90

CLIP = Calling Line Identification Presentation; toont nummer van de beller op telefoon; zie ook CLIR <DSearch.phtml?keyword=CLIR>

CLIR = Calling Line Identification Restriction; toont uw telefoonnummer aan de ander; zie ook CLIP <DSearch.phtml?keyword=CLIP>

CLNP = Connectionless Network Protocol, Connectionless Network Protocol (CLNP) - Open Systems Interconnection (OSI) protocol that provides the OSI Connectionless Network Service (delivery of data). CLNP is the OSI equivalent of the NetWare IPX protocol and the Internet IP protocol; zie http://www.compudynamics.com

CLNS = Connectionless Network Service, OSI network layer service that does not require a circuit to be established before data is transmitted, routes messages to their destinations independently of any other messages; zie http://www.cisco.com; zie ook CLNP <DSearch.phtml?keyword=CLNP>

CLP = Cell Loss Priority, field in the ATM cell header that determines the probability of a cell being dropped if the network becomes congested; zie http://www.cisco.com

CLR = Common Language Runtime, programmeertaal-onafhankelijke runtime module van .NET; zie PCM nov 00

CLR = Cell Loss Ratio, in ATM, the ratio of discarded cells to cells that are successfully transmitted, can be set as a QoS parameter when a connection is set up; zie http://www.cisco.com

CLTP = Connectionless Transport Protocol (CLTP), Provides end-to-end transport data addressing and error detection, but does not guarantee delivery or provide flow control. The Open Systems Interconnection (OSI) equivalent of the User Datagram Protocol (UDP) datagram service; zie http://www.compudynamics.com

Cluster = groep met elkaar verbonden apparaten (bv werkstations)

CLV = Constant Linear Velocity, techniek bij cd-branders waarbij de draaisnelheid tijdens schrijven wordt aangepast; zie PCM okt 02; zie ook CAV <DSearch.phtml?keyword=CAV>

CLX = Component Library Cross-Platform, componentenbibliotheek van Borland, cross-platform versie van VCL, voor Delphi en Kylix; zie http://www.borland.com/kylix/; zie ook VCL <DSearch.phtml?keyword=VCL>

CMI = Computer Managed Instruction

CMI = Coded Mark Inversion, ITU-T line coding technique specified for STS-3c transmissions, also used in DS-1 systems; zie http://www.cisco.com

CMIP = Common Management Information Protocol; Osi-standaard voor uitwisseling van informatie tussen beherend systeem en beheerde apparatuur; zorgt ervoor dat netwerkbeheerder supervisie houdt op het netwerk; zie PC+ jul 93, PCM okt 95

CMIS = Common Management Information Services, OSI network management service interface created and standardized by ISO for the monitoring and control of heterogeneous networks; zie http://www.cisco.com; zie ook CMIP <DSearch.phtml?keyword=CMIP>

CMNS = Connection-Mode Network Service, extends local X.25 switching to a variety of media (Ethernet, FDDI, Token Ring); zie http://www.cisco.com

CMOT = CMip Over TCP/IP, hybride oplossing voor uitwisseling van informatie tussen beherend systeem en beheerde apparatuur; zie PC+ jul 93; zie ook CMIP <DSearch.phtml?keyword=CMIP>

CMT = Connection Management, FDDI process that handles the transition of the ring through its various states (off, active, connect, and so on), as defined by the ANSI X3T9.5 specification; zie http://www.cisco.com

CMTS = Cable Modem Termination System, a DOCSIS-compliant headend cable router; zie http://www.cisco.com

CMX = Compact Media Extension; zie http://www.qualcomm.com/

CMYK = cyan, magenta, yellow, printerkleuren; zie PC techniques jan 94

CN = Common Name, vaste gedeelte in een domeinnaam met wildcards

CNR = Communication and Network Riser, standaard van Intel voor interfacekaart tussen moederbord en telefoon/netwerk-aansluiting, voorheen AMR; zie PCM sep 00

CNR-poort = connector op moederbord waarop CNR-interfacekaart wordt aangesloten; zie PCM sep 00; zie ook CNR <DSearch.phtml?keyword=CNR>

COBOL = Common Business-Oriented Language, programmeertaal

Cocoa = API van Apple voor MacOS X; zie http://www.apple.com

Codec = COmpresion/DECompression

COFDM = Coded Orthogonal Frequency Division Multiplexing, techniek om meer kanalen per bandbreedte te gebruiken; gebruikt bij o.a. ADSL en digitale TV

Collision Detection = techniek om botsingen op het netwerk te detecteren; zie ook CSMA <DSearch.phtml?keyword=CSMA>, CD <DSearch.phtml?keyword=CD>

Collision domain = in Ethernet, the network area within which frames that have collided are propagated, repeaters and hubs propagate collisions, LAN switches, bridges and routers do not; zie http://www.cisco.com

COLP = Connected Line Identification Presentation; toont doorgeschakelde telefoonnummer; zie ook COLR <DSearch.phtml?keyword=COLR>

COLR = Connected Line Identification Restriction; toont uw doorgeschakelde telefoonnummer aan de ander; zie ook COLP <DSearch.phtml?keyword=COLP>

COM = Component Object Model; systeem van Microsoft voor uitwisseling van componenten in een objectgeorienteerd besturingssysteem; zie PCM okt 95

COM-Port = Communication Port, aansluiting op een PC voor een modem, muis

COM1; zie Com-port

COM2; zie Com-port

Common Ground = systeem voor platform-onafhankelijke bestandsuitwisseling; zie PC+ okt 93

Compiler = voegt programmacode samen tot objectcode en controleert de programmacode op syntaxfouten; compiler en linker kunnen in een programma zijn uitgevoerd; zie ook linker <DSearch.phtml?keyword=linker>

Compound Document = document dat objecten (tekst, geluid, beeld enz) kan opslaan; zie DDJ maa 93, WinTech sep 94; zie ook CDA <DSearch.phtml?keyword=CDA>, DDIF <DSearch.phtml?keyword=DDIF>, ODA <DSearch.phtml?keyword=ODA>

Concurrent PCI = Intel's verbetering op PCI; zie PC Pro dec 99

Connectoid = connection profile, bestand met regels voor inloggen op een netwerk via DUN; zie http://www.microsoft.com

CONP = Connection-Oriented Network Protocol, OSI protocol providing connection-oriented operation to upper-layer protocols; zie http://www.cisco.com; zie ook CMNS <DSearch.phtml?keyword=CMNS>

Console = soelcomputer die wordt aangesloten op televisiescherm, zoals Playstation en Nintendo; zie Volkskrant okt 00

Cookie = data die vanaf een internet-site (tijdelijk) op uw computer wordt geplaatst

CoolType = techniek van Adobe om resolutie op beeldscherm optisch te vergroten; zie http://www.adobe.com

Copland = multi-tasking besturingssysteem voor de PowerMac; zie MacUser dec 94

COPS = Common Open Policy Service, quality-of-service (QoS) policy exchange protocol proposed as an IETF standard for communicating network QoS policy information; zie http://www.cisco.com

CORBA = Common Object Request Broker Architecture, architectuur voor een objectgeorienteerd systeem; zie PC+ jun 93 en PCM okt 95

CoS = Class of Service, indication of how an upper-layer protocol requires a lower-layer protocol to treat its messages, in SNA subarea routing, CoS definitions are used by subarea nodes to determine the optimal route to establish a given session ; zie http://www.cisco.com

COT = Continuity Test, requirement of the SS7 protocol specifications, it tests the bearer channels' status using either loopback or tone detection and generation; zie http://www.cisco.com

CPCS = Common Part Convergence Sublayer, one of the two sublayers of any AAL, the CPCS is service-independent and is further divided into the CS and the SAR sublayers, the CPCS is responsible for preparing data for transport across the ATM network; zie http://www.cisco.com

CPE = Centrale Processor Eenheid, processor met bijbehorende elektronica; zie PC+ nov 92

CPE = Customer Premises Equipment: that portion of the ADSL system residing within the customer's premises; zie http://www.adsl.com

CPI-C = Common Programming Interface for Communications, platform-independent API developed by IBM and used to provide portability in APPC applications; zie http://www.cisco.com; zie ook APPC <DSearch.phtml?keyword=APPC>

CPLD = Complex Programmable Logic Device, chip met programmeerbare logische schakelingen

CPM = Critical Path Method; wiskundig model dat de duur van een project berekent op basis van duur van individuele taken en de afhankelijkheden daartussen; zie PC+ apr 96

CPU = Central Processing Unit, microprocessor chip; zie PC Advisor feb 99

CR = Carriage Return, het 13e teken in de Ascii-tabel

Crawler = same as robot

CRC = Cyclical Redundancy Check, methode waarbij na verzending de optelsom van alle verzonden bits wordt vergeleken.

CRF = Concentrator Relay Function CRMcell rate margin, one of three link attributes exchanged using PTSPs to determine the available resources of an ATM network; zie http://www.cisco.com

CRimm = Continuity Rimm, dummy module voor lege slots bij Rambus-geheugen; zie PCM feb 04; zie ook Rimm <DSearch.phtml?keyword=Rimm>

CRL = Certificate Revocation List; zie www.mozilla.org

CRM = Customer Resource Management; zie http://www.corio.com

CRS = Common Runtime Services, library die zorgt voor de onderlinge afstemming van componenten tussen C# en VisualBasic.Net; zie PCM sep 00

CRT = Cathode Ray Tube, beeldscherm; zie Byte feb 85

Crusoe = processor van Transmeta, voor mobiele computers, energiezuinig; zie http://www.transmeta.com

CRV = Call Reference Value; zie http://www.cisco.com

CS = Convergence Sublayer, one of the two sublayers of the AAL CPCS, which is responsible for padding and error checking; zie http://www.cisco.com; zie ook AAL <DSearch.phtml?keyword=AAL>

CS-ACELP = Conjugate Structure Algebraic Code Excited Linear Prediction, voice compression algorithm providing 8 Kbps, or 8:1 compression, standardized in ITU-T Recommendation G.729; zie http://www.cisco.com

CSA = Client/Server Architectuur, systeem bestaande uit database (server), front-end (client) en middleware; zie PC+ okt 92

CSA = Carrier Serving Area: area served by a LEC, RBOC or telco, often using Digital Loop Carrier (DLC) technology; zie http://www.adsl.com

CSA = Communications Streaming Architecture, speciale netwerkbus in Intel-processors; zie PCM okt 03

CSDB = Client/Server database; consists of client application (front end), data access layer (middleware) and database server (database engine, DBMS, data source or back-end); zie MacTech jun 95

CSI = Called Subscriber Identification, an identifier whose coding format contains the telephone number from a remote fax terminal; zie http://www.cisco.com

CSLIP = Compressed Serial Link Internet Protocol, extension of SLIP that, when appropriate, allows just header information to be sent across a SLIP connection, reducing overhead and increasing packet throughput on SLIP lines; zie http://www.cisco.com; zie ook SLIP <DSearch.phtml?keyword=SLIP>

CSMA/CA = Carrier Sense Multiple Access/Collision Avoidance, netwerktoegangsysteem gebruikt bij IEEE 802.11 WLANs; zie Byte feb 85

CSMA/CD = Carrier Sense Multiple Access/Collision Detect, netwerk waarbij meer stations tegelijk toegang tot het netwerk hebben en botsingen kunnen detecteren, b.v. Ethernet; zie PCM sep 87

CSNP = Complete Sequence Number PDU, PDU sent by the designated router in an OSPF network to maintain database synchronization; zie http://www.cisco.com

CSS = Cascading Style Sheets, HTML extensie voor het gebruik van sjablonen, met x-as, y-as en z-as, pagina's erven opmaak van bovenliggend pagina's; zie PCM jul 98, http://www.w3.org; zie ook DHTML <DSearch.phtml?keyword=DHTML>

CSS = Computer Security System, wachtwoordbeveiliging in BIOS van PC; zie PC+ okt 92

CSS = Content Scrambling System, beveiliging beeld dmv color bursts bij DVD; zie PCM okt 01

CSU = Channel Service Unit, DSP voor telecommunicatiedoeleinden

CSU = Compaq Survey Utility - remote servey a server via internet, maakt gebruik van RCGI; zie www.compaq.com; zie ook RCGI <DSearch.phtml?keyword=RCGI>

CTD = Cell Transfer Delay, in ATM, the elapsed time between a cell exit event at the source UNI and the corresponding cell entry event at the destination UNI for a particular connection; zie http://www.cisco.com

CTI = Computer Telephony Integration, name given to the merger of traditional telecommunications (PBX) equipment with computers and computer applications; zie http://www.cisco.com

CTOS = besturingssysteem

CTS = Clear To Send; signaal van modem naar computer; zie PCM jul 87; zie ook RTS <DSearch.phtml?keyword=RTS>

CTS = Common Transport Semantic, cornerstone of the IBM strategy to reduce the number of protocols on networks, CTS provides a single API for developers of network software and enables applications to run over APPN, OSI, and TCP/IP; zie http://www.cisco.com

CTS = Common Type System, structuur voor programmacode in .net; zie http://www.microsoft.com

CUA = Common User Access, interface van OS/2

CUG = Closed User Group

CUP = Compatible Upgrade, software versie voor speciale concurrentiedoeleinden, lager geprijsd

CUPS = Common Unix Printing System, gebruikt IPP; zie ook IPP <DSearch.phtml?keyword=IPP>

CVE = Centrale Verwerkingseenheid; zie CPU

CVE = Common Vulnerabilities and Exposures, database met beveiligingslekken; zie PCM dec 02, http://cve.mitre.org

CW = Call Waiting; (telecom) oproep in wacht; zie http://www.isdn-benelux.nl/

D-Cache = Data-Cache, onderdeel van level 1 cache van Pentium 4; zie PCM nov 00

D-TLB = Data Translation Lookaside Buffer, onderdeel van level 1 cache van Pentium 4; zie PCM nov 00

D3D = Direct3D, onderdeel van DirectX voor de ondersteuning van 3D-kaarten; zie PCM jan 98

DAAP = Digital Audio Access Protocol, techniek van Apple om audio-bestanden te delen via internet; zie PCM jul 03, http://www.applemusic.com

DAB = Digital Audio Broadcasting; combinatie van draadloos internet, tv en radio; zie PCWorld mrt 04

DAC = Digital/Analog Converter; schakeling die digitale signalen (b.v. van compact disc) omzet naar analoge signalen (b.v. voor een geluidsinstallatie)

DAE = Digital Audio Extraction, grabben, rippen, omzetten audio-cd's naar MP3; zie PCM mrt 00

Daemon = programma dat in de achtergrond draait zonder interface

DAO = Data Access Objects

DAO = Disc At Once, mogelijkheid om een exacte kopie van een cd te maken; zie MacFan jan 00

DARPANet = voorloper van internet

Darwin = kernel van MacOS X; zie MacFan mei 01; zie ook aqua <DSearch.phtml?keyword=aqua>

DAS = Direct Attached Storage; interne harddisk of gekoppeld aan computer, t.o.v. NAS; zie http://www.storagesearch.com/; zie ook NAS <DSearch.phtml?keyword=NAS>

DAT 72 = digitale tape met opslagcapaciteit van 36 GB, opvolger DDS-4; zie PcWorld mei 04; zie ook DDS <DSearch.phtml?keyword=DDS>, <DSearch.phtml?keyword=4>

Data Striping = spreading data evenly over multiple disk drives to enhance performance; zie http://www.lacie.com

Data warehouse; zie Datawarehousing

Databus = programmeertaal van Datapoint; zie http://www.datapoint.nl

Datanet 1 = landelijk netwerk van PTT, gebaseerd op X.25, max 64k; zie PC World jan 89

Datawarehouse; zie Datawarehousing

Datawarehousing = EIS haalt gegevens op uit diverse databases en koppelt die; zie Data Based Advisor nov 94, PC+ dec 94

DAV = Data Valid, signaal bij IEEE488; zie Byte feb 85

DAX = programmeeromgeving

DB = Database

DBMS = Database Management Systeem

DC = Domain Controller, programma die toegang regelt tot een netwerk; zie windows2000 magazine, jan 01

DC, DC-Client = Distributed Computing, techniek waarbij een programma over meer computer wordt uitgevoerd; de client haalt bij de server een brokje te verwerken informatie op en stuurt na een tijdje de resultaten terug; zie MacFan nov 03

DCAP = Data Client Access Protocol, zorgt voor netbios over tcp/ip, snellere versie van DLSw; zie http://www.cis.ohio-state.edu/

DCB = Data Control Block

DCC = Direct Client to Client, protocol used on IRC that allows users to chat directly without having to go through an IRC server, thereby keeping conversations private; zie C|Net glossary

DCC = Digital Content Creation, het maken of bewerken van afbeeldingen, audio of video op een computer

DCE = Distributed Computing Enviroment; zie DDJ jul 93

DCL = Device Clear, signaal bij IEEE488; zie Byte feb 85

DCP = Device Control Protocol, ontwikkeld door RVS-COM

DCR = Dynamic Component Resource, bestand met attributen (bitmaps, icons) voor Delphi

DCT = Diskrete Cosinustransformatie, dient als basis voor compressie van kleurenafbeeldingen; zie Elektuur apr 94

DDE = Dynamic Data Exchange, techniek van Microsoft voor communicatie tussen programma's, de oproepende kant wordt DDE Client genoemd en de beantwoordende kant wordt DDE Server genoemd; zie PCM sep 90

DDI = Direct Dial In, bij ISDN; zie Telecommag okt 94

DDIF = Digital Document Interchange Format, formaat van CDA-documenten; zie DDJ maa 93; zie ook DDIS <DSearch.phtml?keyword=DDIS>

DDIS = Digital Document Interchange Standard, opslagformaat van CDA-documenten, subset van ASN.1; zie DDJ maa 93; zie ook DDIF <DSearch.phtml?keyword=DDIF>

DDNS = Dynamic Domain Name System, DNS-server die zich aanpast als een IP-adres in het domein wijzigt; zie PCM okt 99

DDoS = Distributed Denial of Service, manier om een internetserver aan te vallen; zie PCM mei 00; zie ook Dos <DSearch.phtml?keyword=Dos>

DDP = Datagram Delivery Protocol, netwerkprotocol die de verzending van pakketten over een netwerk regelt; zie Byte feb 85

DDR = Double Data Rate, bij SDRAM, Double Data Rate Synchronous DRAM, kan 2x per klokcyclus data versturen, op de opgaande flank en de neergaande flank; zie PCM mrt 00; zie ook SDR <DSearch.phtml?keyword=SDR>

Ddr-2, DDR-II = Double Data Rate versie 2, opvolger van DDR, combineert twee ddr-modules, lager stroomverbruik en hogere prestaties; zie PCM maa 04; zie ook DDR <DSearch.phtml?keyword=DDR>

DDR-SDRam; zie DDR en SDRam

DDR3 = geheugenmodule met snelheden van 800 -1066 MHz; zie PCM nov 04; zie ook DDR2 <DSearch.phtml?keyword=DDR2>

DDS = Digital Data Storage

DDS-4 = digitale tape met opslagcapaciteit van 25 GB

Deamon = programma dat in de achtergrond draait bij Unix, b.v. printer spooler; zie PCM okt 00

Debugger = Utility om fouten te zoeken in een programma door de werking stap voor stap te volgen

DECT = Digital European Cordless Telecommunications, digitale telefooncentrale voor mobiele telefoons; zie PC+ mei 95

Dedicated server = server die is gericht op een bepaalde taak, b.v. database opslag

Default = standaardwaarde die gebruikt wordt wanneer geen andere waarde is opgegeven

Delphi = programmeeromgeving van Borland, gebaseerd op de programmeertaal Pascal; zie http://www.borland.com

Delta guide = handleiding waarin alleen de wijzigingen aan een apparaat/programma zijn opgenomen, complement van handleiding

DEM = Digital Elevation Model, bestandsformaat voor digitale landschappen; zie MacFan maa 03

DEP = Data Execution Prevention; systeem van Microsoft tegen virussen die gebruikmaken van een buffer-overrun; zie PCM sep 04

DES = Data Encryption Standard; beveiligingsalgoritme; zie PC+ okt 92, PC+ apr 96

Descreen = elimineert interferentiepatronen bij het scannen van originelen die bestaan uit dots, zoals krantenfoto's; zie Pc Pro apr 00

Desktop = metafoor voor een werkblad met documenten en gereedschappen; desktop computer: met horizontale kast die onder een monitor past, i.t.t. tower model of laptop; desktop theme: zie theme

Detached process = background process, taak in de achtergrond; ook batch process; zie PC Techniques okt 93

DEU = Disc Encryption Unit, stuureenheid van Tulip voor versleutelen van data naar de harddisk; zie PC+ okt 92

DevFS = Device File System, dynamisch device beheersysteem van Linux; zie PCM okt 00

DFP = standaard van Digital Flat Panels Group voor aansluiten digitale beeldschermen; zie PC Advisor jun 00; zie ook DVI <DSearch.phtml?keyword=DVI>

DFS = Distributed File System

DFS = Dynamic Frequency Selection; standaard bij draadloze netwerken waarbij de frequency wordt aangepast als een radar wordt gedetecteerd (om radar niet in de weg te zitten); zie Pc Pro okt 02

DGPS = Differential GPS, systeem dat gebruik maakt van radiostations op de grond om nauwkeuriger te navigeren, verschilt van WAAS omdat de GPS-ontvanger het moet ondersteunen; zie PCM feb 04; zie ook GPS <DSearch.phtml?keyword=GPS>, WAAS <DSearch.phtml?keyword=WAAS>

DHCP = Dynamic Host Configuration Protocol, protocol van IETF om computers automatisch van IP-adres te voorzien, (RFC 2131)

DHES = Direct Heat Exhaust System, techniek om efficient en geruisloos warmte af te voeren; zie PcWorld jan 04

DHTML = Dynamic HTML, verzamelnaam voor opmaaktechnieken als CCS, DOM, javascript, etc; zie PCM jul 98; zie ook www.pcmweb.nl <DSearch.phtml?keyword=www.pcmweb.nl>, dhtml <DSearch.phtml?keyword=dhtml>

DIG64 = Developers Interface Guide voor de 64 bits processor Itanium

Digibeet = wie onbekend is met deze site

DIL = Dual In Line, chip met aan 2 kanten aansluitingen

DIMM = Dual In-Line Memory Module, een module met aan een kant zowel voor als achter contacten (168-pins) en met verscheidene geheugen-chips erop; zie http://www.goldenram.com; zie ook RAM <DSearch.phtml?keyword=RAM>, SIMM <DSearch.phtml?keyword=SIMM>, SO <DSearch.phtml?keyword=SO>

DIN = Deutsche Industrie Norm; zie http://www.din.de

DIP = Document Image Processing, systeem met scanner, documentopslagsysteem en retrievalsysteem, "the paperless office"; zie Byte jul 89

DIP = Dual In Line Package, component in DIL-formaat

DirectAGP = techniek van Intel waarbij de grafische chip direct het gedeelde geheugen raadpleegt; zie PCM nov 99; zie ook AGP <DSearch.phtml?keyword=AGP>

DirectX = technologie van Microsoft met zo kort mogelijke verbinding tussen software en hardware met als doel snelheidswinst; zie PCM okt 96

DIS = Document Information System; zie PC+ aug 92

DiskT@2 = Disk Tattoo, techniek om een brandmerk op een CDR te branden; zie PCM okt 02

Distributed file sharing = techniek waarbij gebruik kan worden gemaakt van bestanden die op verschillende servers staan, op internet, voorbeeld: Napster; zie PCM nov 00

DIT = Directory Information Tree, bij Active Directory

Dithering = printing process of simulating additional colours or shades by mixing available colours and varying dot sizes and spacing; zie PC Advisor jun 00

DivX = standaard voor compressie van video, combineert mp3-geluid met mpeg4-video; versie 3.11 is een illegale versie, versie 4 bevat fouten, versie 5 bevat spyware; zie MacFan jul 01, PCM jan 04

DJV = extensie voor DjVu graphics

DLC = Digital Loop Carrier; zie http://www.adsl.com

DLCI = Data-Link Connection Identifier. Value that specifies a PVC or SVC in a Frame Relay network; zie http://www.polycom.com

DLL = Dynamic Link Library; verzameling software-routines die door meer programma's gebruikt kunnen worden

DLP = Digital Light Processing, techniek waarbij licht gestuurd wordt met een chip met duizenden kleine spiegeltjes; beamer met DLP staat tegenover LCD-projector, voordelen: scherper beeld en stiller, nadelen: minder lichtopbrengst en minder kleurecht; zie MacFan maa 03

DLSw = Data Link Switching Protocol, zorgt voor netbios over tcp/ip, vervangen door DCAP; zie http://www.cis.ohio-state.edu/; zie ook DCAP <DSearch.phtml?keyword=DCAP>

DLT = Digital Linear Tape, cassetteband voor backupdoeleinden

DMA = Direct Memory Access; techniek waarbij randapparatuur rechtstreeks het geheugen kan benaderen (naast de CPU); zie PCM feb 90

DMA = Digital Media Adapter; koppeling tussen AV-apparatuur en netwerk; zie http://www.netgear.com/

DMB = Digital Multimedia Broadcasting; combinatie van draadloos internet, tv en radio; zie PCWorld apr 04

DMD = Digital Mirror Device; zogenoemde digitale spiegel, wordt gebruikt in DLP-beamers; zie PCM aug 03; zie ook DLP <DSearch.phtml?keyword=DLP>

DME = Distributed Management Environment, systeem van OSF voor gedistribueerde verwerking, bouwt voort op DCE; zie pc+ dec 93

DMF = Distributed Media Format, diskette van 1.6 MB

DMI = Desktop Management Interface, module van Windows die informatie over de lokale hardware op de computer bijhoudt; zie PC Pro apr 00

DMI = Desktop Management Interface, standaard voor het centraal beheren van werkplekcomputers; zie PC+ jul 93

DMS = Digital Media Station; computer voor multi-media-gebruik: tv, digitale video, home theatre system; doorgaans stil en met attractieve vormgeving; zie http://www.higrade.com

DMT = Discrete Modulation Tone, lijncoderingsmethode bij Adsl, beter geschikt dan CAP bij lijnen die last hebben van storingen; zie PCM apr 00; zie ook CAP <DSearch.phtml?keyword=CAP>

DNB = Dedicated Network Bus ; zie http://www.intel.com/

DNG = Digital Negative Specification; bestandsformaat van Adobe voor foto-bestanden (raw photo format); zie Volkskrant sep 04

DNS = Domain Name Server; systeem dat de locatie van een computer op internet a.d.h.v. de naam kan achterhalen; zie ook DDNS <DSearch.phtml?keyword=DDNS>

DOD = Dial On Demand, techniek bij ISDN om alleen verbinding te maken als dat nodig is; zie ook BOD <DSearch.phtml?keyword=BOD>

DOF = Degrees Of Freedom; aantal bewegingsrichtingen bij virtual reality; zie PCM okt 95

Dolby Digital (AC-3) = digitaal geluidssysteem met 5 luidsprekerboxen en een subwoofer; zie PC Format aug 00

Dolby Pro Logic = five-speaker surround audio system, analoog; zie PC Format aug 00

DOM = Document Object Model, systeem om scriptingtechnieken aan javascript, html-tags, etc toe te voegen, tree-based; zie PCM jul 98, zie ook http://www.w3.org; zie ook DHTML <DSearch.phtml?keyword=DHTML>

DOM; zie MSDOM

Dongle = schakeling die een unieke sleutel bevat t.b.v. kopieerbeveiliging van software

DOS = Disk Operating System, b.v. MSDOS, PCDOS

DoS = Denial of Service, internetcommando dat soms gebruikt wordt om een server plat te leggen (DoS Attack); zie ook DDos <DSearch.phtml?keyword=DDos>

DOT = Dynamic Overclocking Technology; techniek van MSI om klokfrequentie te verhogen als de werkdruk van de processor toeneemt; zie PCM okt 04

Dotnet = (.NET), platform voor internettoepassingen van Microsoft; zie PCM sep 00

double-channel bonding = techniek om bij WiFi twee kanalen tegelijk te gebruiken; dubbele doorvoersnelheid maar de helft minder kanalen beschikbaar; zie http://www.netgear.com

DP = Distributed Processing, Client/Server Model; zie Byte jul 89, MacTech mrt 96

DPF = Discrete Packet Format, formaat bij digitale tape waarbij de data in pakketjes wordt gesplitst; zie Pc Pro maa 03

Dpi = Dots per inch, aanduiding van de resolutie waaropeen beeld gescand of geprint wordt; zie Pc Pro apr 00

DPMI = Dos Protected Mode Interface, API voor het gebruik van DOS-functies in Windows; zie http://www.microsoft.com

DQDB = Distributed Queue Dual Bus, uitvoering van MAN; zie PC+ sep 92

DQPS = Dos Query Process Status, API voor OS/2 voor het opvragen van systeeminformatie; zie DDJ aug 94

DR = Disaster Recovery; zie Pc Pro maa 03

DR-DOS = besturingssysteem van Digital Research

DRAM = Dynamic Random Access Memory, geheugenchip waarbij om de paar milliseconden de inhoud opnieuw ververst moet worden, goedkoop en eenvoudig te produceren; zie http://www.goldenram.com; zie ook DRAM <DSearch.phtml?keyword=DRAM>, EDO-RAM <DSearch.phtml?keyword=EDO-RAM>, EDRAM <DSearch.phtml?keyword=EDRAM>

DRDA = Distributed Relational Data Architecture, structuur waarmee het mogelijk is relationele dbms'en van verschillende leveranciers met elkaar te koppelen; zie DB/M sep 94

DRI = Dirct Rendering Infrastructure, infrastructuur voor DRM; zie PCM okt 00; zie ook DRM <DSearch.phtml?keyword=DRM>

Driver = stuurprogramma voor een device; zie http://www.driverguide.com

DRM = Digital Rights Management, kopieerbeveiliging voor geluidsbestanden; zie MacFan mrt 00

DRM = Direct Rendering Manager, systeem op Linux waarmee gebruikssoftware grafische 3D-hardware aanspreekt zonder tussenkomst van de kernel; zie PCM okt 00

DS0 = Digital Signal 0: 64 kbps digital representation of voice; zie http://www.adsl.com

DS1 = Digital Signal 1: Twenty four voice channels packed into a 193 bit frame and transmitted at 1.544 Mbps; the unframed version, or payload, is 192 bits at a rate of 1.536 Mbps; zie http://www.adsl.com

DS2 = Digital Signal 2: Four T1 frames packed into a higher level frame transmitted at 6.312 Mbps; zie http://www.adsl.com

DSDM = Dynamic System Development Method, incrementele, iteratieve en interactieve systeemontwikkeling; zie automatiseringsgids nov 02; zie ook RAD <DSearch.phtml?keyword=RAD>

DSL = Digital Subscriber Line, digitale verbinding zoals ISDN en ADSL

DSLAM = Digital Subscriber Line Access Multiplexer, koppeling tussen internet en Adsl-netwerk (b.v. van KPN); zie PCM apr 00

DSN = Data Source Name, a set of ODBC driver connection parameters; zie http://www.iodbc.org

DSOM = Distributed SOM; zie SOM

DSS = Decision Support System, toepassing van datawarehousing

DSS = Digital Signature Standard; zie DDJ jan 93

DSSS = Direct Sequence Spread Spectrum, techniek voor draadloze communicatie, uses a radio transmitter to spread data packets over a fixed range of the frequency band; zie http://www.maccity.nl/, http://www.wi-fi.com/glossary.asp; zie ook FHSS <DSearch.phtml?keyword=FHSS>

DSSSL = Document Style Semantics and Specifications Language, SGML extensie voor het gebruik van sjablonen

DSU = digital service unit, Device between a user's data terminal equipment (DTE) and a common carrier's digital circuits; zie http://www.compudynamics.com

DSU = Data Service Unit, device used in digital transmission that adapts the physical interface on a DTE device to a transmission facility such as T1 or E1; often referred to together with CSU, as CSU/DSU. See also CSU. ; zie http://www.cisco.com; zie ook CSU <DSearch.phtml?keyword=CSU>

DTCP-IP = Digital Transmission Content Protection over IP; open-standards solution for protecting content delivered between digital home products over wired and wireless networks; zie http://www.intel.com

DTD = Document Type Definition, beschrijving van de structuur van een SGML/HTML/XML-document; zie http://www.w3.org

DTIM = Delivery Traffic Indication Message; a message included in data packets that can increase wireless efficiency.; zie http://www.linksys.com

DTP = Desktop Publishing, opmaken en drukken aan je eigen bureau; zie PCM okt 87

DTR = Data Transfer Rate

DTR = Data Terminal Ready

DTS = Digital Theatre Sound, systeem voor rondom geluid, hoogwaardige variant van Dolby Digital; zie PC Format aug 00

DTS = Data Transformation Services, import/expiort-functies voor SQL Server; zie windows2000 magazine, jan 01

DTV = DeskTop Video; het bewerken van videopresentaties op de eigen computer; zie MacFan mrt 02

Dual PPP = PPP over twee kanalen (waarbij 2 modems gesimuleerd worden), dubbele snelheid; zie PCM jun 00; zie ook PPP <DSearch.phtml?keyword=PPP>

Dual-Bios = moederbord met reserve BIOS-chip; zie PCM okt 04; zie ook BIOS <DSearch.phtml?keyword=BIOS>

Dualdisc = combinatie van CD en DVD met aan de ene kant een CD en aan de andere kant een DVD; zie http://www.dualdisc.com/

DUN = Dial-Up Networking, programmatuur voor internet-toegang via modem; zie http://www.microsoft.com

Duron = processor van AMD, lite-versie van Athlon; zie PCM sep 00

DUS = Dial-Up Scripting, programmatuur van Microsoft tbv DUN

DV = Digital Video

DVB = Digital Video Broadcasting, uitbreiding op de mpeg-2 standaard; zie PC Magazine dec 03; zie ook mpeg <DSearch.phtml?keyword=mpeg>, <DSearch.phtml?keyword=2>

DVB-C = Digital Video Broadcasting - Cable, kabeltv; zie PCM mei 04

DVB-S = Digital Video Broadcasting-Satellite, sateliet-tv; zie PCM mei 04

DVB-T = Digital Video Broadcasting, digitenne; zie PCM mei 04

DVD = Digital Versatile Disc (voorheen Digital Video Disc); zie elektuur mrt 95; zie ook HD-CD <DSearch.phtml?keyword=HD-CD>

DVD+RW = DVD write many, 3 GB (ook 4,7 GB); compatible met meeste (recente) dvd-spelers; beperkt herschrijfbaar: 1000x; zie PC Plus jan 00

DVD-9 = Dual-layer DVD+r-schijf met een capaciteit van 8,5 GB; zie PC Magazine dec 03

DVD-Audio = mislukte techniek voor een schijf die zowel in een cd-speler als in een dvd-speler werkt; zie PcWorld mei 04

DVD-Plus = hybride disc met aan de ene kant een audio-cd en de andere kant een dvd; ook genoemd Dualdisc; werkt niet op alle spelers; zie PcWorld mei 04

DVD-R = DVD Recordable; write once, 4,7 GB; compatible met meeste DVD-spelers; zie PC Plus jan 00

DVD-RA = DVD-R voor authoring; zie PCM okt 03; zie ook DVD-R <DSearch.phtml?keyword=DVD-R>

DVD-RAM = DVD write many; 2,6 of 4,7 GB; niet compatibel met DVD-R, DVD -RW en DVD +RW; goedgekeurd door het dvd-forum; lage prijs per megabyte; geschikt voor veel herschrijven; zie PC Plus jan 00

DVD-RG = ?; zie PCM okt 03

DVD-ROM = DVD read only; zie PC Plus jan 00

DVD-RW ook: DVD-R/W = DVD ReWritable, write many, 3 GB (ook 4,7 GB); niet compatible met alle dvd-spelers; beperkt herschrijfbaar: 1000x; zie PC Plus jan 00

DVD-Video = MPEG-2 video op DVD, gebonden aan DVD regio codes; zie PC Plus jan 00

DVD-VR = DVD Video Recording, write once; zie PC Plus jan 00

DVE = Digital Video Effects; zie PCM jun 00

DVI = Digital Visual Interface, specificatie voor digitale video, opvolger van VGA; zie PC Plus mei 99

DVI = Digital Video Input; zie MacFan mrt 01

DVI-I = DVI-aansluiting voor digitale beeldschermen; zie PC Plus mei 99; zie ook DVI <DSearch.phtml?keyword=DVI>

DVI-V = DVI-aansluiting voor analoge beeldschermen; zie PC Plus mei 99; zie ook DVI <DSearch.phtml?keyword=DVI>

DVMT = Dynamic Video Memory Technology, techniek waarbij hoeveelheid gedeeld videogeheugen dynamisch wordt geregeld; zie PCM nov 99

dvorak = toetsenbordindeling, die sneller te leren is dan qwerty; zie http://dvorak.nl/

DWF = drawing web format; file-formaat waarmee efficient CAD-bestanden over het net kunnen worden verzonden; zie PC+ apr 96

DXF = uitwisselingsformaat voor CAD-bestanden; zie PCM nov 95

DXTC = DirectX Texture Compression, compressietechniek van Microsoft voor oppervlaktes, onderdeel van DirectX6; zie PCM feb 00

E.164 = standaard van International Telecommunication Union (ITU) die het formaat van telefoonnummers over de gehele wereld definieert; zie http://www.verisign.com/

E-commerce = electronic commerce, elektronische handel, verkoop via internet

E-IDE, EIDE = Enhanced IDE, 50% sneller dan IDE, geschilkt voor schijven > 512 MB; zie PCM jun 94; zie ook IDE <DSearch.phtml?keyword=IDE>

E-mail (email) = Electronic mail, post verstuurt via internet of intranet; zie ook IMAP <DSearch.phtml?keyword=IMAP>, MAPI <DSearch.phtml?keyword=MAPI>, MIME <DSearch.phtml?keyword=MIME>

E1 = European basic multiplex rate which packs thirty voice channels into a 256 bit frame and transmitted at 2.048 Mbps; zie http://www.adsl.com

E3 = Wide-area digital transmission scheme used predominantly in Europe that carries data at a rate of 34.368 Mbps; zie http://www.cisco.com/

EAI = Enterprise Application Integration

EAP = Extensible Authentication Protocol, toegangscontrole bij WPA; zie http://www.wi-fi.org; zie ook WPA <DSearch.phtml?keyword=WPA>

EAP-TLS = Extensible Authentication Protocol-Transport Layer Security, beveiligingsmogelijkheid van Windows XP; zie Windows Magazine jan 04

EARN = European Academic Research Network, Europese poot van Bitnet; zie PCM jul 87

EAX = Environmental Audio Extensions; API van Creative Labs voor geluidseffecten; zie pcm nov 01

EBCDIC = Extended Binary Coded Decimal Interchange Code, standaard voor de representatie van letters, cijfers etc., 8-bits; zie ook ASCII <DSearch.phtml?keyword=ASCII>

ECB = Event Control Block, parameters bij het verzenden en ontvangen van IPX data; zie DDJ nov 93

ECC = Error Correction Code, geavanceerd foutcorrectie bij geheugen; zie http://www.newerram.com

Ecmascript = programmeertaal voor internet host-toepassingen, ontwikkeld door European Computer Manufacturers Association, voorheen ECMA-262, objectgeorienteerd, gebaseerd op JavaScript 1.1; zie http://www.jsworld.com/ecmascript

ECO = Enterprise Core Objects, technology van BoldSoft voor model driven development; zie PCWorld apr 04; zie ook MDA <DSearch.phtml?keyword=MDA>

ECP = Extended Capacity Port, snelle printerpoort die gebruik maakt van data-compressie; zie PCM apr 97; zie ook EPP <DSearch.phtml?keyword=EPP>

ECP = Error Correction protocol, techniek voor de afhandeling van storing bij modems; zie PC Advisor feb 99

ECT = Explicit Call Transfer

EDC = Error Detection Code, can detect transmission errors through analysis of received data based on the adherence of the data to appropriate structural guidelines; zie http://www.cisco.com/

EDGE = Enhanced Data rates for GSM Evolution, mobiele datacommunicatie met snelheid van 384 kb/s (momenteel 118 kb/s); zie PC pro dec 99

EDI = Electronic Data Interchange, uitwisselen van routinematige bedrijfsdocumenten in een elektronische vorm; zie PC+ sep 92

EDIFACT = Electronic Data Intechange For Administration, Commerce and Transport, internationale standaard voor formaat EDI; zie PC+ sep 92, c.kockelkoren@hetnet.nl

EDL = Edit Decision List, lijst van tijdmarkeringen in een video tbv videomontage; zie MacFan maa 03

EDO-RAM = Extended Data Out Random Access Memory; geheugen dat opgevraagde data langer vast houdt, is daardoor 5% sneller dan gewone RAM; zie PCM feb 96; zie ook DRAM <DSearch.phtml?keyword=DRAM>

EDR = Enhanced Data Rate; aanduiding voor snellere data-overdracht

EDRAM = Extended Dynamic Random Access memory, combinatie van DRAM en SRAM, daardoor sneller; zie http://www.goldenram.com

EEPROM = Electrically Erasable Programable Read-Only Memory, geheugen dat alleen gebruikt wordt om te lezen maar dat ook gewist en beschreven kan worden; zie http://www.goldenram.com

EFCI = Explicit Forward Congestion Indication, geeft drukte in een cel aan bij ATM; zie http://www.cisco.com

EFI = Extensible Firmware Interface, Bios voor Itanium; zie PCM jul 01

EFM = Eight To Fourteen Modulation, coderingstechniek voor cd, encodes each 8-bit symbol as 14 bits plus 3 merging bits; zie http://www.pctechguide.com/09cdr-rw.htm

EFR = Enhanced Full-Rate, manier van filtering die 50% hogere data-overdracht mogelijk maakt bij HSCSD; zie PCM jun 99; zie ook HSCSD <DSearch.phtml?keyword=HSCSD>

EFS = Encrypting File System, bestandsversleuteling in Windows 2000; zie PCM sep 99

EGP = Exterior Gate Protocol; zie PC+ mrt 94

EGP = Exterior Gateway Protocol. Internet protocol for exchanging routing information between autonomous systems; documented in RFC 904; replaced by BGP; zie http://www.cisco.com/; zie ook BGP <DSearch.phtml?keyword=BGP>

EGSM = Extended GSM; zie http://www.nokia.nl/

EHCI = Enhanced Host Controller Interface; zie http://www.intel.com/; zie ook HCI <DSearch.phtml?keyword=HCI>

EIP = Ethernet Interface Processor; zie http://www.cisco.com/

EIS = Executive Information System, bedrijfsinformatiesysteem voor managers; zie PC+ mei 92, PC+ dec 94; zie ook datawarehousiung <DSearch.phtml?keyword=datawarehousiung>

EISA = Enhanced Industry-Standard Architecture, systeembus, 32-bits versie van ISA

EJB = Enterprise JavaBeans, API voor server-side component model voor middleware components, platform-onafhankelijk; zie http://www.ejbinfo.com/

EL-paneel = elektroluminescent beeldscherm; zie www.wish.nl/wish/0,1046,site_id-44-menu_id-602-record_id-53206-src_id-398,00.html

ELAN = Emulated LAN; ATM network in which an Ethernet or Token Ring LAN is mulated ; zie http://www.cisco.com/

ELAP = EtherTalk Link Access Protocol; Link-access protocol used in an EtherTalk network; built on top of the standard Ethernet data link layer; zie http://www.cisco.com/

ELCP = Emulated Loop Control Protocol ; zie http://www.polycom.com

Electronic book = CD-ROM XA; zie PC+ okt 93

ELF = Extension Language Facility, macrotool van Applix voor EP

EM64T = Extended Memory 64bit Technology; zie PCWorld nov 04

EMA = Enterprise Management Architecture; netwerk architectuur van DEC; gebaseerd op OSI netwerk-model

EMM = Expanded Memory Management, geheugenbeheersysteem voor DOS; zie PC Advisor feb 99

Emoticon = een tekenreeks die een bepaald gezichtje uitbeeldt op een tekstscherm, zoals :) als glimlach of ;-) als knipoog

EMP = E-mail Management and Processing; zie Internet.Works mar 99

Emulator = programma dat hardware of software nabootst (=emuleren)

Encapsulation bridging = Carries Ethernet frames from one router to another across disparate media, such as serial and FDDI lines; contrast with translational bridging; zie http://www.cisco.com/

Encryptie = versleutelen van gegevens, b.v. met DES; zie PC+ apr 96

Enhanced mode = modus van Windows voor 32-bits processors; zie PCM sep 90; zie ook real <DSearch.phtml?keyword=real>, mode <DSearch.phtml?keyword=mode>, en <DSearch.phtml?keyword=en>

EOF = End-of-File

EOM = End Of Message

EOT = End Of Transmission

EP = Electronic Publishing

EPC = Entertainment PC

EPD = Early Packet Discard; mechanism used by some ATM switches for discarding a complete AAL5 frame when a threshold condition, such as imminent congestion, is met; zie http://www.cisco.com/

EPG = Elektronische Programma Gids; zie PC Magazine dec 03

EPG = Electronic Program Guide; zie PCM mei 04

EPIC = Explicit Parallel Instruction Computing, systeem voor parallele verwerking van computerinstructies; zie PC Plus dec 98

EPOC = besturingssysteem van Psion voor PDA's; zie www.psion.com em http://www.symbian.com/

EPP = Enhanced Parallel Port, snelle printerpoort, tot 20x sneller dan oude printerpoort; zie PC+ apr 96, PCM apr 97; zie ook ECP <DSearch.phtml?keyword=ECP>

EPROM = Erasable Programable Read-Only Memory, geheugen dat alleen gebruikt wordt om te lezen maar dat ook met UV-licht gewist en beschreven kan worden; zie Byte feb 85, http://www.goldenram.com

EPS = Encapsulated PostScript; vektorgeorienteerd formaat van Adobe; resolutie-

ERD = Emergency Rescue Disk; zie PC pro dec 99

ERP = Enterprise Resource Planning; zie Computable mei 99 (http://www.computable.nl/)

Error diffusion = techniek om het aantal kleuren in een afbeelding te reduceren zonder veel verlies aan kwaliteit; zie PC Plus jan 00

Error resilience = techniek die ervoor zorgt dat fouten die bij de bestandsoverdracht zijn ontstaan grotendeels worden opgevangen, gebruikt in Jpeg2000; zie PCM dec 00

ES-IS = End System-to-Intermediate System. OSI protocol that defines how end systems (hosts) announce themselves to intermediate systems (routers); zie http://www.cisco.com/

ESC = Escape-toets

ESCON = Enterprise System Connection; architectuur van IBM voor glasvezel-netwerk; zie http://www.ibm.com/

ESE = Extensible Storage Engine, API voor Microsoft Exchange Server; zie PC Pro apr 00

ESF = Extended Superframe; framing type used on T1 circuits that consists of 24 frames of 192 bits each, with the 193rd bit providing timing and other functions; zie http://www.cisco.com/

ESI = End System Identifier; distinguishes multiple nodes at the same level when the lower level peer group is partitioned (usually an IEEE 802 address); zie http://www.cisco.com/

ESM = Exchange System Manager; zie windows2000 magazine, jan 01

ESMTP = Extended Simple Mail Transfer Protocol; extended version of SMTP, includes additional functionality such as delivery notification and session delivery; described in RFC 1869; zie http://www.cisco.com/

ESP = Enterprise Service Provider, bedrijf dat internetsites voor andere bedrijven beheert

ESP = Eudora Sharing Protocol, techniek voor een shared folder die gesynchroniseerd wordt dmv email; zie http://www.eudora.com

ESP = Encapsulating Security Payload; protocol voor encryptie; wordt gebruikt in IPsec; zie DDJ jun 03; zie ook IPSec <DSearch.phtml?keyword=IPSec>

ESS = Electronic Switching System; term van AT&T voor centrale switch

ESSID = Extended Service Set Identifier, naam van een access point in een netwerk; zie http://www.netgear.com/

ETC = Electrically Tunable Color, techniek voor verbeterde kleuren bij RLCD; zie www.wish.nl/wish/0,1046,site_id-44-menu_id-602-record_id-53337-src_id-398,00.html

etherboot code = programma in ROM op ethernetkaart die dient om computer op te starten

Ethernet = netwerk (bekabeling, access protocol) van DEC, IEEE 802.3, operates at 10Mbps using CSMA/CD to run over 10BaseT cables. ; zie PC+ mrt 94, zie http://www.digital.com; zie ook 100BaseX <DSearch.phtml?keyword=100BaseX>

EtherTalk = Ethernet op een Macintosh

EUV = Extreme ultraviolet, technologie voor het maken van computerchips; zie www.wish.nl/wish/0,1046,site_id-44-menu_id-602-record_id-53647-src_id-398,00.html

EVS = Exchange Virtual Server; zie windows2000 magazine, jan 01

EWorld = Apple's internet dienst; zie PC+ okt 94

Exa = 1024 Peta

ExCA = Exchangeable Card Architecture, standaard van Intel voor verbeterde PCMCIA-kaarten, sluit compatibiliteitsproblemen uit; zie PC+ nov 92

Executable = Programma

explorer frame = Frame sent out by a networked device in a SRB environment to determine the optimal route to another networked device; zie http://www.cisco.com/

explorer packet = Generated by an end station trying to find its way through a SRB network; zie http://www.cisco.com/

Exterior router = Router connected to an AURP tunnel, responsible for the encapsulation and deencapsulation of AppleTalk packets in a foreign protocol header (for example, IP); zie http://www.cisco.com; zie ook AURP <DSearch.phtml?keyword=AURP>

Extranet = via internet toegankelijk systeem, doorgaans beveiligd met wachtwoord tegen onbevoegd gebruik

FAA = Fragment Anti-aliasing, techniek van Matrox waarbij alleen de randjes worden herberekend; zie PCM sep 02; zie ook anti-aliasing <DSearch.phtml?keyword=anti-aliasing>

FAQ = Frequently Asked Questions; verzameling van meest gestelde vragen over een onderwerp; zie PC+ nov 94

Fast Ethernet = snelle variant van ethernet; zie 100Base-X, zie pc+ mrt 94

Fast SCSI-2 = extensiebus, 8 bits; 10 MB/s data-overdracht; zie PCM apr 97; zie ook SCSI <DSearch.phtml?keyword=SCSI>, Wide <DSearch.phtml?keyword=Wide>, SCSI <DSearch.phtml?keyword=SCSI>

FAT = File Allocation Table, structuur waarin de indeling van een harddisk wordt bijgehouden

Fat binary = Macintosh programma dat werkt op zowel 680x0 als op PowerPC processoren

FAT32 = 32-bits versie van FAT

FB-DIMM = Fully Buffered DIMM-geheugen; werkt serieel; biedt vier maal zoveel capaciteit; bandbreedte 6,7 GB/s; zie PCM nov 04

FC = Fibre Channel, techniek om servers en storage systems met elkaar te verbinden

FC-PGA = Flip-Chip Pin Grid Array, processor-aansluiting van Intel voor Socket 370; zie PCM feb 00

FCBGA = Flip Chip Ball Grid Array, type aansluiting chip; zie http://www.intel.com/

FCM = Fuzzy Cognitive Map, diagram of states, actions, and outcomes, along with their relationships; zie DDJ nov 93

FCPGA = Flip Chip Pin Grid Array, type aansluiting chip; zie http://www.intel.com/

FD = Floppy Disk

FDDI = Fiber Distributed Data Interface, standaard voor glasvezelnetwerk, 100 Mbps, duurder dan CDDI; zie Byte jul 89, pc+ sep 92, PC+ mrt 94

FDHD = Floppy Disk High Density, techniek van Apple voor 3,5" diskdrive die zowel 360k, 400k, 720k, 800k en 1,44 MB diskettes kan lezen en schrijven

FDMA = Frequency Division Multiple Access, toegangsmechanisme waarbij een aantal digitale kanalen gebruik maken van 1 kanaal door scheiding van frequenties; zie PCM jun 99; zie ook CDMA <DSearch.phtml?keyword=CDMA>, en <DSearch.phtml?keyword=en>, TDMA <DSearch.phtml?keyword=TDMA>

FEP = Firewall Enhancement Protocol; zie http://rfc3093.x42.com/

FEXT = Far End CrossTalk: the interference occurring between two signals at the end of the lines remote from the telphone switch; zie http://www.adsl.com

FF = Form Feed, het 12e teken in de Ascii-tabel

FHSS = Frequency-Hopping Spread-Spectrum, technique that operate over the radio airwaves in the unlicensed ISM band ; zie http://www.wi-fi.com/glossary.asp; zie ook DSSS <DSearch.phtml?keyword=DSSS>

FidoNet = openbaar netwerk voor nieuwsgroepberichten, in Nederland beheerd door de HCC; zie PCM jul 87

Field Blur = effect dat objecten verder van het focuspunt waziger overkomen; zie http://www.3dfx.com

FIF = Fractal Image Format, gecomprimeerde plaatjes die je kunt bewerken; zie PCM jun 98

Filter = programma of kenmerk dat een zoekactie beperkter maakt

Finite-state machine = schakeling/programma die/dat a.d.h.v. de inputsignalen voor elke situatie een specifiek outputsignaal geeft

Firewall = systeem om ongeautoriseerde toegang op een netwerk te voorkomen; zie PC Advisor feb 99

FireWire 800 (IEEE 1394b ) = uitbreidingspoort met snelheid van 800 Mbs; zie http://www.apple.com

FISH = Flash Internal Semiconductor Harddrive; zie PCM apr 04, http://www.fishmemory.org

FLAC = Free Lossless Audio Codec; compressieformaat voor audio, zonder verlies van informatie; beter dan mp3; zie PCM dec 03, http://flac.sourceforge.net; zie ook Codec <DSearch.phtml?keyword=Codec>

Flash Card = geheugenkaartje met Flash ROM

Flash ROM = herprogrammeerbaar geheugen, EEPROM

Flat fee = onbeperkt toegang tot internet tegen een vaste prijs per maand; zie PCM sep 00

FLC = extensie voor Flic files, resolutie-onafhankelijk; zie DDJ maa 93; zie ook FLI <DSearch.phtml?keyword=FLI>

FLI = extensie voor oudere Flic files, 320 x 200; zie DDJ maa 93; zie ook FLC <DSearch.phtml?keyword=FLC>

Flic = bestandsformaat voor graphische animaties; zie DDJ maa 93; zie ook FLI <DSearch.phtml?keyword=FLI>, FLC <DSearch.phtml?keyword=FLC>

Flip Chip; zie FC-PGA

FMD = Fluorescent Multilayer Disk, techniek van C3D voor gelaagde schijven, b.v. FMD-ROM en ClearCard; zie PC Plus jan 00

FMD-ROM = cd-rom op basis van FMD, opslagcapaciteit 140 GB; zie FMD

FMS = Flexible Media Stack, aanduiding voor stapelbare hub; zie PC+ okt 92

FOIRL = Fiber-Optic InterRepeater Link, Ethernet via fiberglaskabel, vervangen door 10BaseFL; zie http://www.cisco.com; zie ook 10BaseFL <DSearch.phtml?keyword=10BaseFL>

FPGA = Field Programmable Gate Array, processorchip die on-the-fly hergeprogrammeerd kan worden

FPS = First Person Shooter, schietspellen zoals Quake 3 Arena; zie PCM okt 02; zie ook RTS <DSearch.phtml?keyword=RTS>

FPSE = FrontPage Server Extensions; zie http://www.microsoft.com

FPU = Floating Point Unit, rekengedeelte van een processor voor getallen met cijfers achter de komma

FPX = extensie voor FlashPix graphics

FQDN = Fully Qualified Domain Name, internet naam, b.v. www.ming-automatisering.nl, i.t.t. IP-nummer

Fraggen = (straattaal:) potje knallen in een FPS; zie PCM okt 02; zie ook FPS <DSearch.phtml?keyword=FPS>

Frags = aantal punten/keren dat iemand is neergeschoten in een schietspel; zie PCM okt 02

Freeware = software die gratis gebruikt mag worden

Fritz Chip = chip voor beveiliging van systeem; controleert onrechtmatige wijzigingen aan bios en systeembestanden; werkt dmv tabel met certificaten; zie PCM aug 03

Front end = client bij client-server-techniek; zie ook back <DSearch.phtml?keyword=back>, end <DSearch.phtml?keyword=end>

FRS = File Replication service

FSAA = Full Scene Hardware Anti-Aliasing, techniek van 3Dfx voor anti-aliasing; zie PCM feb 00

FSB = Front Side Bus, systeembus van Intel, 133 MHz; zie PCM nov 99; zie ook AHA <DSearch.phtml?keyword=AHA>

FSM = Finite State Machine, schakeling of programma waarvan de uitvoer telkens volgens vaste regels verandert bij een nieuw invoersignaal, b.v. verkeerslichtcentrale; zie Pc Plus jul 00

FSO = File System Object, module in ASP en Visual Basic 6 voor bestandsfuncties; zie MSJ maa 00

FSP = File Serice Provider, biedt schijfruimte aan via internet; zie http://www.docspace.com

FST = Flat Square Tube, monitor met vlak beeldscherm; zie PC Format mei 01

FTA = Free To Air, aanduiding van zender die zonder decoder is te ontvangen; zie PC Magazine dec 03

FTAM = File Transfer, Access, and Management, The Open System Interconnection (OSI) remote file service and protocol; zie http://www.compudynamics.com

FTM = FreeThreaded Marshaler; zie MSJ mar 00

FTP = Foiled Twisted Pair, bekabelingssysteem; zie Telecommag okt 94

FTP = File Transfer Protocol, commando-gestuurde bestandsuitwisseling, eerste versie uit 1971 (RFC 114), standaard in RFC 454 (1973); RFC 765 bevat specificaties voor FTP met TCP, huidige versie RFC 959; zie emnet 1 94, http://www.w3.org/

FTTCab = Fibre To The Cabinet, network architecture where an optical fiber connects the telephone switch to a street-side cabinet where the signal is converted to feed the subscriber over a twisted copper pair; zie http://www.adsl.com

FTTH = Fibre To The Home, network where an optical fibre runs from telephone switch to the subscriber's premises or home; zie http://www.adsl.com

FTTK = Fiber To the Kerb: a network where an optical fiber runs from telephone switch to a kerbside distribution point close to the subscriber where it is converted to a copper pair; zie http://www.adsl.com

Fuzzy logic = logica die uitgaat van 'vage' begrippen en daaruit een formule bepaalt; zie DDJ jul 93; zie ook Bayasian <DSearch.phtml?keyword=Bayasian>, logic <DSearch.phtml?keyword=logic>

FW = FireWire; zie FireWire; zie ook MacFan <DSearch.phtml?keyword=MacFan>, jan <DSearch.phtml?keyword=jan>, 00 <DSearch.phtml?keyword=00>

FWH = Firmware Hub voor AHA; zie PCM nov 99; zie ook AHA <DSearch.phtml?keyword=AHA>

FXO = Foreign Exchange Office, aansluiting voor telefooncentrale; zie PcWorld mei 04; zie ook FXS <DSearch.phtml?keyword=FXS>

FXS = Foreign Exchange Subscriber, aansluiting voor telefoon handset; zie PcWorld mei 04; zie ook FXO <DSearch.phtml?keyword=FXO>

FXT1 = techniek van 3Dfx voor compressie van texturen; zie PCM feb 00

G3 = Risc-processor van Motorola, 3e generatie van PowerPC; zie ook G4

G4 = Risc-processor van Motorola, 4e generatie van de PowerPC; zie ook PowerPC

G992.3 = standaard van International Telecommunication Uniun, beschrijft ADSL 2; zie Pc Pro jan 03; zie ook ADSL 2

GAL = Global Address List; zie windows2000 magazine, jan 01

Gamma correctie = aanpassing aan de kleurtoon van een beeld voor betere weergave op beeldscherm of printer; zie Pc Pro apr 00

Gate A20 = toegang tot HMA op 80x86-processor via keyboard controller, sneller dan omschakelen naar Protected Mode en terug naar Real Mode, wordt gebruikt door HIMEM.SYS; zie PC Pro apr 00

Gateway = apparaat dat twee netwerken met elkaar koppelt, ook: programma dat de uitwisseling van gegevens tussen twee netwerken regelt

GB = GigaByte, ca 1 biljoen bytes; zie ook MB, kB

GC = Global Catalog, database die voor alle gebruikers geldt bij Active Directory

GCR = Group Code Recording, methode voor het coderen van data waarbij elke 3 bytes worden geschreven als 4 bytes, zo dat er geen opvolgende nullen voorkomen; wordt in combinatie met NRZI gebruikt bij harddisks

GCS = Global Catalogue Server, zoekstructur voor elk Windows 2000 domein in de directory; zie Pc Pro apr 00

GDI = Graphics Device Interface, module in Windows die het tekenen op beeldscherm of printer verwerkt

GET = Group Enable trigger, signaal bij IEEE488; zie Byte feb 85

GIF = Graphics Image Format; bitmap-formaat van CompuServe; zie PCM nov 95

GiFi = Gigabit WiFi, term van NewLans Inc, snelheid tot 2 Gbit/s; zie PCM feb 04; zie ook WiFi

Giga = 1024 Mega

Gigabit = netwerk met snelheid 1000 Mbit/s; zie pcm nov 03

Gigapop = Gigabit Capacity Point of Presence; knooppunt voor I-2 aan I-1; zie Network News jun 97

GIOP = General Inter ORB Protocol; zie MSJ maa 00; zie ook ORB

GIS = Geographical Information System, database voor geografische gegevens; zie PC+ aug 95

GL2 = plotter commando taal; zie PC+ mrt 94

Global Motion Compensation = techniek bij digitale video om te detecteren dat de camera draait en dus het gehele beeld verandert; zie PCM jan 04

GLU = General Logic Unit, programmeerbare universele schakeling

GMC = Global Motion Compensation, techniek bij digitale video die ervoor zorgt dat veel beweging minder data vereist; zie PCM jan 03

GMCH = Graphics & Memory Controller Hub, verbinding tussen geheugen en systeembus; zie PCM nov 99; zie ook FSB

GND = Ground, aansluiting verbonden met chassis van de computer en met aarde-aansluiting van het elektriciteitsnet

GNU = GNU's Not Unix, project voor ontwikkeling en verspreiding van gratis software; zie http://www.gnu.org

God-game = spel waarbij gamer als een god over de wereld heerst; zie Volkskrant okt 00

GOP = Group Of Picture, groep beelden in een Mpeg-2 video; zie PCM jun 00

Gopher = menu-gestuurd zoek- en bladersysteem op internet; zie emnet 1 94

Gourad shading = technique used to produce more realistic shadings of objects; zie PC Plus okt 99

GPA = Graphics Performance Accelerator, module voor AGP-slot die extra geheugen toevoegt aan videokaart; zie PCM dec 00

GPI = Graphic Programming Interface, API voor GUI; zie Byte jul 89

GPIB = General Purpose Interface Bus (nu IEEE-488); zie Byte feb 85

GPO = Group Policy Object, bij Active Directory; zie Windows Magazine jan 04

GPRS = General Packet Radio Services, pakket-geschakelde verbinding voor mobiele datacommunicatie, compatibel met IP en X.25, max 128 kbs; zie PCM jun 99; zie ook UMTS

GPS = Global Positioning System, systeem waarbij met een ontvanger via satellieten de positie op aarde kan worden bepaald

GPU = Graphics Processing Unit, chip voor grafische bewerkingen; zie Byte feb 85, PCM dec 99

GRE = General Route Encapsulation, ip-protocol 47, wordt gebruikt bij VPN; zie PCM dec 03

Green Book = CD-I; zie PC+ okt 93

GSM = Global System for Mobile Communications, standaard voor mobiele digitale telefonie; zie ook GPRS

GTK+ = Gimp Toolkit, softwarelibrary voor beeldbewerking op Linux; zie PCM okt 00

GTL = Go To Local, signaal bij IEEE488; zie Byte feb 85

gTLD = Generic Top Level Domain, TLDs which are not linked to any specific country; zie Pc Plus mei 03; zie ook TLD

GUI = Graphical User Interface

GUID = Globally Unique Identifier, unieke naam van een Class bij Windows; kan worden gebruikt om een pc te herkennen; zie PCM sep 00

H.323 = protocol voor VoIP

H/PC = Handheld PC; zie windows2000 magazine, jan 01

HAL = Hardware Abstraction Layer, interface tussen programmacode en device; zie MSDN mei 00

HAMR = Heat Assisted Magnetic Recording, techniek van Seagate voor hoge schrijfdichtheid bij magnetische schijven; zie http://www.seagate.com

Handshake = controlesignaal (hardware of software) bij datacommunicatie

Hardware = apparatuur, het tastbare van een computer; zie ook software <DSearch.phtml?keyword=software>

Hash key = systeem waarbij alleen de existence van een key wordt opgeslagen; zie DDJ nov 90

HBA = Host Bus Adapter; zie http://www.adaptec.com

HCA = Host Channel Adapter, centrale component van NGIO

HCC = Hobby Computer Club, Nederlands grootste computerclub; zie http://www.hccnet.nl

HCI = Host Controller Interface; interface-kaart voor USB; zie Elektuur dec 95; zie ook EHCI <DSearch.phtml?keyword=EHCI>

HD = harddisk, vaste schijf van een de computer

HD-DVD = High Definition DVD; DVD met opslagcapaciteit van 20 GB (32 GB dual-layer); maakt gebruik van blauwe laser; zelfde dikte als huidige DVD; niet compatibel met Blu-ray; zie PCW nov 04

HD-M-CD = High Density Multimedia CD, standaard voor verbeterde cd; zie Elektuur mrt 95; zie ook HD-CD <DSearch.phtml?keyword=HD-CD>

HDCP = High-Bandwidth Digital Content Protection, beveiligingstechniek voor digitale video; zie volkskrant aug 01

HDLC = High-Level Data Link Control, communicatieprotocol voor synchrone X.25-netwerken, vergelijkbaar met SDLC

HDR = High Data Rate , wireless internet access technology optimized for packet data services based on IP protocols, up to 2.4 Mbps; zie http://www.qualcomm.com/

HDS = Holographic Data Storage, holografische gegevensopslag ; zie http://www.lucent.com/pressroom/inphase.html

HDSL = High data rate Digital Subscribe Line, modems on either end of one or more twisted pair wires that deliver T1 or E1 speeds; at present T1 requires two lines and E1 requires three; zie http://www.adsl.com; zie ook SDSL <DSearch.phtml?keyword=SDSL>, UDSL <DSearch.phtml?keyword=UDSL>, VDSL <DSearch.phtml?keyword=VDSL>

HEADER = koptekst op een pagina (DTP); declaratie van functie of variabele (programmeren); record of veld voorafgaand aan de eigenlijke gegevens

Heap = geheugengedeelte waarin geheugenruimte dynamisch wordt gealloceerd; zie ook stack <DSearch.phtml?keyword=stack>

Hexadecimaal = volgens het 16-tallig stelsel, cijfers van 0 t/m F, b.v. 1F komt overeen met 31 in het tientallig stelsel, 20 komt overeen met 32, etc.

HFC = Hybrid Fibre Coax, a system (usually CATV) where fibre is run to a distribution point close to the subscriber and then the signal is converted to run to the subscriber's premises over coaxial cable; zie http://www.adsl.com

HFS = Hierarchical File System, bestandsbeheersysteem van Apple; zie http://www.apple.com

Hi-MD = verbeterde versie van minidisc, 1 GB opslagcapaciteit, maakt gebruik van scms; zie PCM maa 04

HIPERLAN = HIgh PERformance RLAN; zie PC Pro okt 02; zie ook RLAN <DSearch.phtml?keyword=RLAN>

Hippi = high performance parallel interface, standard for high speed (100 MB/s) cross-point switching (like the telephone network and telephone calls) Local Area Networks; zie DDJ jun 93

Hit = gevonden item, maar niet noodzakelijk het gezochte

HLen = Hardware address length, bij ARP record; zie http://www.cis.ohio-state.edu/; zie ook ARP <DSearch.phtml?keyword=ARP>

HMA = High Memory Area, geheugengebied op 80x86-processors tussen 640 kB en 1MB

HMMO = HyperMedia Managed Object , object dat diverse soorten gegevens van verschilende bronnen kan tonen / verwerken; zie www.compaq.com

HMMU = Hochsprung Memory Management Unit, schakeling van Apple voor conversie van 24-bits adressering naar 32-bits v.v., chip van Apple voor geheugenbeheer; zie PCM mei 87

Home page = startpagina van een site; zie ook URL <DSearch.phtml?keyword=URL>

Hop = frequentiekanaal bij draadloosnetwerk; zie PCM sep 95

Horizontal Blanking Interval, Horizontal Retrace Time = de tijd die een beeldscherm erover doet om van het eind van een horizontale lijn naar het begin van de volgende lijn te gaan

HPB = High Ping Bastard; term bij online schietspellen; zie PCM okt 02; zie ook LPB <DSearch.phtml?keyword=LPB>

HPFS = High Performance File System, directorysysteem van OS/2; zie DOS Special 2 94

HQX = extensie voor BinHex bestanden op Macintosh

HREF Track = special track in a quicktime movie that contains urls to other movies; zie http://www.apple.com

HS = High Speed, indicator op modem wanneer de communicatiesnelheid 14k4 of hoger is

HSCSD = High-Speed Circuit-Switched Data, dragerdienst voor verbindingen, is eenvoudig toe te passen met GSM, 14,4 kb/s, max 57.6 kbps met EFR; zie PCM jun 99; zie ook EFR <DSearch.phtml?keyword=EFR>, GSM <DSearch.phtml?keyword=GSM>

HSKi = HandShaKe Input, handshake signaal bij RS422

HSKo = HandShaKe Output, handshake signaal bij RS422

HSL = Hue, Saturation, and Luminance; a projected color can be defined by the three components of hue, saturation, and luminance; zie PaintShop Pro help

HSLan = High Speed Local Area Network

HSP = Host Signal Processing; software modem; zie PC Format jul 98

HSSI = High Speed Serial Interface

HTA = HTML Application, bestandsformaat van Microsoft voor Windows applicaties opgebouwd uit DHTML en script; zie MSDN mei 00

HTC = HTML Component, extensie van CSS-bestand; zie MSDN mei 00; zie ook CSS <DSearch.phtml?keyword=CSS>, Behavior <DSearch.phtml?keyword=Behavior>

HTCP = Hyper Text Caching Protocol ; zie http://rfc2756.x42.com/

HTML = Hypertext Markup Language, uitwisselingstaal waarin WWW-documenten zijn geschreven; zie PC+ nov 94; zie ook HTTP <DSearch.phtml?keyword=HTTP>

HTTP = HyperText Transfer Protocol, protocol voor uitwisseling van WWW-documenten op Internet, RFC 1945; zie PC+ nov 94; zie ook HTML <DSearch.phtml?keyword=HTML>

HTTP-NG = HTTP Next Generation; zie http://www.w3.org/Protocols/HTTP-NG/

HTTPD = HTTP Daemon, WorldWideWeb server ; zie ook daemon <DSearch.phtml?keyword=daemon>

Hub = verdeler in een netwerk, t.o.v. een switch snel, goedkoop, geen intelligentie; zie PCM okt 96

Hue = Hue describes the color's shade or tint. It is measured on a circular spectrum running from red to green to blue and returning to red.; zie PaintShop Pro help

HWID = Hardware Identification; zie http://www.microsoft.com

HyperCard = Hypertext- en multimedia ontwikkelsysteem van Apple

Hyperlink = koppeling naar een andere internetpagina

Hypertext = systeem waarbij in een tekst met coderingen koppelingen naar andere teksten zijn gemaakt

Hyphenate = het aanbrengen van hyphens, afbreekstreepjes, in woorden, doorgaans om een regel mooier uit te vullen

I-2 = toekomstige, snelle internet backbone van 2,5 Gb/s; biedt QoS d.m.v. RSVP of RTP; zie Network news jun 97

i-BURST = techniek voor draadloze communicatie, tot 1 Mb/s, nog niet operationeel; zie http://www.arraycomm.com/

i-dvd = Interactive DVD, systeem van Panasonic voor interactieve cursussen, gebaseerd op de menu-mogelijkheden van het dvd-protocol; zie PCM dec 00

I-Frame = bevat een compleet beeld bij digitale video; zie PCM jan 04; zie ook b-frame, p-frame

I-TLB = Instruction Translation Lookaside Buffer, unit in Pentium 4, vertaalt virtuele adressen in werkeleijke adressn binnen de processor; zie PCM nov 00

I/O = Input / Output, doorgaans de verzamelnaam voor aansluitingen op een computer

I/P = Image Processing, beeldbewerking; zie Byte feb 85

IAC = Interapplications Communications Architecture, systeem van Apple voor uitwisseling van gegevens tussen programma's; zie Byte jul 89

IAD = Integrated Access Device, apparaat voor toegang tot voice en datanetwerken; zie http://www.polycom.com

IAFS = Inhibit Arabic Form Shaping; Unicode control code; zie Unicode Standard

IARP = Inverse ARP, enables routers to obtain the IP address of a known Ethernet address of a device associated with a virtual circuit.; method of building dynamic routes in a network.; zie http://www.polycom.com; zie ook ARP

IAS = Internet Authentication Service, Microsoft implementation of RADIUS-compliant authentication and accounting; zie http://www.microsoft.nl/; zie ook RADIUS

IBT = Internet Beat Time, globale tijdrekening volgens BMT; zie MacFan sep 99

IC = Integrated Circuit, elektronische schakeling in een compacte behuizing

ICA = Independent Computing Architecture; zie PC Pro apr 00

ICAP = Internet Calendar Access Protocol; zie PCM nov 97

ICB = Internet Citizens Band; teleconferencen via internet; zie PCM jul 97

ICF = Internet Connection Firewall, firewall van Windows XP; zie http://www.microsoft.com

ICH = IO Controller Hub voor AHA; zie PCM nov 99; zie ook FWH

ICH2 = ICH met 2 extra USB-poorten, netwerkondersteuning en Ulta ATA/100; zie PCM dec 00

ICMP = Internet Control Message Protocol, Internet protocol that reports errors and provides other information relevant to IP packet processing, such as routing information; zie PCM mei 00, http://www.polycom.com

ICMPv6 = Internet Control Message Protocol voor IPv6; zie http://www.cis.ohio-state.edu/; zie ook IPv6

iCOMP = Intel COmparative Microprocessor Performance, score van Intel voor de snelheid van een processor; zie PC+ okt 92

ICQ = "I seek you", chatprogramma op internet

ICT = Informatie- en Communicatietechnologie

ID = Identificatiecode of -sleutel

ID-software = Intrusion Detection-software, verzamelnaam voor inbraakalarm op een netwerk; zie PCM jul 02

ID3 TAG = tag in mp3-bestand voor informatie over de muziek; zie http://www.id3.org; zie ook v1, v2

ID3-tag = veld achteraan MP3-bestand voor album-informatie; zie MacFan mrt 00

IDA = Intelligent Drive Array, techniek van Compaq om harddisks gelijktijdig aan te sturen; zie PCM jun 90

IDAPI = Integrated Database Application Programming Interface, concurrent van ODBC; ondersteunt naast set-georienteerde benaderingswijze (SQL) ook recordgeorienteerde benaderingswijze (record vooruit, terug etc); zie DB/M sep 94

IDC = Internet Database Connector, programmeertaal van Microsoft voor koppeling database aan internetpagina's, vervangen door ASP

IDE = Integrated Drive Electronics, type aansturing bij harddisks waarbij de besturingselektronica is ingebouwd in de harddisk; zie PC Advisor feb 99

IDE = Integrated Development Environment; ontwikkelomgeving voor programmeurs, voorbeeld: Delphi

IDEA = systeem voor encryptie van data; wordt o.a. gebruikt bij PGP; veiliger dan DES en sneller te coderen/decoderen dan DES; zie DDJ dec 93, PCM apr 96; zie ook DES

IDF = Inversed Document Frequency, aanduiding bij information retrieval, hoe vaker een woord voorkomt in des te minder documenten, des te meer waarde dat woord heeft; zie PCM apr 95; zie ook TF

IDL = Interface Definition Language; programmeertaal om de interface van een object te specificeren; zie PCM nov 95

IDS = Intrusing Detection System; zie http://www.snort.org/

IEEE 802.11a = wireless personal area network standard, 54 Mbit/s, werkt op 5 GHz, bereik ca 20 m; zie PC pro dec 01

IEEE 802.11b = wireless personal area network standard, 11 Mbit/s, werkt op 2,5 GHz, bereik ca 100 m (in de praktijk: 30 m), gebruikt door AirPort, kan interfereren met Bluetooth, grotere reikwijdte, maar meer stroomverbruik dan Bluetooth; zie MSH mar 00, PC pro dec 01; zie ook WiFi

IEEE 802.11e = wireless personal area network standard, maakt gebruik van QoS voor tijdafhankelijke multimedia-toepassingen; zie PC pro okt 02

IEEE 802.11g = wireless personal area network standard, 54 Mbit/s, werkt op 2,5 GHz, bereik ca 100 m, backward compatible with 802.11b; zie PC pro okt 02; zie ook 802.11b

IEEE 802.11h = wireless personal area network standard, aanpassing op 802.11a voor gebruik in Europa; zie PC pro okt 02

IEEE 802.11i = wireless personal area network standard, maakt gebruik van TKIP encryptie; zie PC pro okt 02

IEEE 802.11n = wireless personal area network standard, 100 Mbit/s; zie PCM aug 03; zie ook 802.11b

IEEE 802.3 = Ethernet

IEEE 802.4 = token passing bus

IEEE 802.5 = token passing ring

IEMSI = norm om inloggen op BBS snel en onzichtbaar af te handelen; zie PCM mrt 95

IETF = Internet Engeneering Task Force; zie richard.raeymaekers@gib.be

IFC = Interface Clear, signaal bij IEEE488; zie Byte feb 85

IFS = Installation File System, tijdelijk bestandssysteem om een bestandssysteem te installeren; zie PC Pro apr 00

IFS = Internet File System, van Oracle; zie PCM feb 03

IGMP = Internet Group Management Protocol, Transport layer multicasting protocol used by IP hosts to register their dynamic multicast group membership; zie http://www.polycom.com

IGP = Integrated Graphics Processor; zie http://www.nvidia.com

IGRP = Interior Gateway Routing Protocol; zie PC+ mrt 94

IIOP = Internet Inter ORB Protocol; zie PCM nov 97

IIS = Internet Information Server, ook: Internet Information Services; zie http://www.microsoft.com

IKE = Internet Key Exchange; protocol voor uitwisselen sleutels; wordt gebruikt in IPsec; zie DDJ jun 03; zie ook IPSec

IL = intermediate language, ook genoemd: runtime code of byte code

ILEC = Incumbent Local Exchange Carrier (in Nederland KPN-Telecom); zie http://www.adsl.nl; zie ook CLEC

iLink = synoniem voor FireWire; zie MacFan jan 00

ILP = Instruction Level Parallelism, techniek voor parallel verwerken van instructies door een processor, gebruikt in Itanium; zie PCM jul 01; zie ook EPIC

IM = Instant Messaging, systeem om te chatten op internet, o.a. AIM, ICQ, FreeIM; zie PC Format aug 00

IMAP4 = Internet Message Access Protocol, e-mailprotocol waarbij binnengekomen berichten op de server van de internetprovider kunnen worden bewaard en beheerd; zie PCM nov 97

IMEI = International Mobile Equipment Identity; serienummer van een mobiele telefoon

IMP = Internet Messaging Protocol

IMVP = Intel Mobile Voltage Positioning, techniek waarbij spanning van de processor wordt aangepast aan de workload; zie PCM jul 03

Index = inhoudstabel, tabel met verwijzingen naar records

InfoBus = InfoBus enables dynamic exchange of data between JavaBeans components; zie http://java.sun.com/products/javabeans/infobus/

Infoset = set of abstract objects and properties that define the abstract information model for a XML document; zie http://www.w3.org/TR/xml-infoset

Inkjetprinter = printer die bolletjes inkt op het papier spuit; zie PCM dec 87

INT = Integer, geheel getal

Interlaced = techniek waarbij lijnen van een beeld om en om worden weergegeven, dit voorkomt flikkeren op een trraag beeldscherm

Internet = mondiaal netwerk van computers met TCP/IP-protocol; zie ook http://woerden.com/internet

Internetsite = verzameling bij elkaar horende pagina's op internet

InterNIC = organisatie die de registratie van de domeinnamen op internet beheert

IOR = Interoperable Object Reference, alias voor Corba; zie MSJ maa 00

IOTP = Internet Open Trading Protocol ; zie http://rfc2935.x42.com/

IP = Internet Protocol; zie TCP/IP

IP Aliasing; zie Multihoming

IP Masquerading; zie Multihoming

IP Multinode support; zie Multihoming

IP SNAP = Sub-Network Access Protocol. Internet protocol that operates between a network entity in the sub-network and a network entity in the end system, SNAP specifies a standard method of encapsulating IP datagrams and ARP messages on IEEE networks; zie http://www.polycom.com

IPC = InterProcess Communication; zie DDJ mei 94

IPCP = IP Control Protocol; protocol om IP-gegevens uit te wisselen; zie ook IP

IPD = Internal Pointing Device, doorgaans trackbal of touchpad op een notebook; zie http://www.gateway.com

IPL-11 = programmeertaal, eerste AI-taal, 1955; zie Timeline of AI Milestones

IPMI = Intelligent Platform Management Interface, protocol voor beheer van remote servers; zie Pc Pro maa 03

IPMP = Intellectual Property Management & Protection, codeertechniek voor MP3; zie MacFan mrt 00

IPng = Internet Protocol Next Generation; zie ook IPv6

IPP = Internet Printing Protocol, werkt via adres 127.0.0.1:631

IPsec (rfc2401) = gecodeerde versie van IP; op layer 3 van OSI model; wordt gebruikt in IPv6; zie http://www.ietf.org; zie ook IP

IPv6 = Internet Protocol versie 6, maakt gebruik van 128 bits adressering en IPsec; zie PCM jan 03, http://www.ipv6.org/; zie ook IPv4

IPW = Incremental Packet Writing, techniek bij cd-recorders; zie http://www.philips.com/

IPX = Internetwork Packet Exchange, netwerkprotocol van Novell; zie PCM sep 93

IRC = Internet Relay Chat, babbelbox op internet; zie PC+ nov 94

IrDa = InfraRed Data Association; standaard voor infrarood datatransmissie, kent 3 snelheden (115 k, 1,2 M en 4 Mbit per seconde); zie PCM okt 96

IRQ = Interrupt ReQuest, signaal van een hardware-device zoals toetsenbord of drive controller aan de CPU; zie http://www.goldenram.com

ISA = Industry Standard Architecture; standaard voor uitbreidingskaarten in PC's; zie PCM jun 90, PC+ mrt 94

ISAKMP = Internet Security Association and Key Management Protocol; protocol voor uitwisselen sleutels; wordt gebruikt in IKE; zie DDJ jun 03; zie ook IKE

ISAM = Indexed Sequental Access Method

ISAPI = Internet Server Application Program Interface, API van Microsoft voor internetservers

ISDN = Integrated Services Digital Network; publiek netwerk voor spraak- en datacommunicatie, 64k, hoge betrouwbaarheid; zie PC+ mrt 94; zie ook AODI

ISDN-2 = ISDN met 2 kanalen, standaard in Nederland; zie MacFan jul 00; zie ook ISDN

ISO Network Model = International Standards Organization (ISO) has developed a network model that consists of seven different levels, or layers: Physical, Data Link, Network, Transport, Session, Presentation, Application ; zie http://www.wi-fi.com/glossary.asp

ISO-9000 = kwaliteitsnormen ISO 9000-9004, in 1987 gepubliceerd. ISO 9001,2 en 3 bevatten regels voor externe doeleinden, zoals ontwerpen, vervaardigen, nazorg; ISO 9004 is gericht op interne kwaliteit; voor softwareontwikkeling geldt ISO 9000-3; zie PC+ jul 92

ISP = Internet Service Provider, bedrijf dat toegang tot internet biedt; zie PC Advisor feb 99

ISRC = International Standard Recording Code, codeertechniek voor MP3; zie MacFan mrt 00

ISS = Inhibit Symmetric Swapping; Unicode control code; zie Unicode Standard

ISV = Independant Software Vendor; zie richard.raeymaekers@gib.be

IT = Information Technology, alle methodes en technieken voor het beheren van informatie

Itanium = processor van Intel, 64 bits; zie PCM jul 01, http://www.wish.nl/wish/0,1046,site_id-44-menu_id-602-record_id-54328-src_id-385,00.html

ITC = Internet Transfer Control; zie MSDN mei 00

ITIL = ITIL zou omschreven kunnen worden als: een kwaliteitssysteem voor het beheer en de exploitatie van ICT-infrastructuur; zie http://www.ptwee.nl/

ITOT = ISO Transport Service on top of TCP ; zie http://rfc2126.x42.com/

ITSP = Internet Telephony Service Provider, voorziet in telefoongesprekken via internet naar gewone telefoonnummers; zie Pc Pro maa 01

IWM = Integrated Woz Machine, schakeling van Apple voor aansturing floppydisk

J2EE = Java 2 Enterprise Edition, specificatie voor Java platform; zie http://www.j2ee.com/

JAF = JavaBeans Activation Framework, API, standard services to instantiate the appropriate JavaBeans component to perform operations on an arbitrary piece of data ; zie http://www.j2ee.com/

JAnet = Joint Academic Network, v/h SERCnet, netwerk tussen Britse universiteiten, sinds 1977; zie PCM jul 87; zie ook SERCnet

JAR = Java Archive, opslagformaat voor Java applets; zie http://www.sun.com

Java = Objectgeorienteerde programmeertaal; zie DDJ nov 95, PC Advisor feb 99

JavaBean = Object in Java

JAXB = Java Architecture for XML Binding; zie http://jcp.org

JCE = Java Cryptography, provides a framework and implementations for encryption, key generation and key agreement, and MAC algorithms ; zie http://www.j2ee.com/

JCL = Job Control Language

JDBC = Java DataBase Connectivity, Java front-end voor database; zie PC+ apr 96

JDF = Job Definition Format ; file format/proposed industry standard for end-to-end job ticket specifications, designed to streamline information exchange between different applications and systems, XML-based, opvolger van PJTF; zie http://www.cip4.org/; zie ook PJTF

JIDL = Java IDL, adds CORBA capability to the Java platform; zie http://www.j2ee.com/; zie ook IDL, CORBA

JIT = Just-In-Time compiler, bij uitvoer van een programma wordt het programma pas gecompileerd, daardoor platform-onafhankelijk, sneller dan JVM; zie ook JVM

JMS = Java Message Service, API and provider framework that enables the development of portable, message based applications in the Java programming language.; zie http://www.j2ee.com/

JNDI = Java Naming and Directory Interface, standard extension to the Java platform, providing Java technology-enabled applications with a unified interface to multiple naming and directory services in the enterprise; zie http://www.j2ee.com/

JNI = Java Native Interface, API - enables writing native methods in the Java programming language and embedding the virtual machine in native applications; zie http://www.j2ee.com/

Joliet = bestandsformaat voor cdroms, gebaseerd op ISO maar bestandsnamen mogen tot 192 tekens zijn

JP2 = extensie voor Jpeg2000 file; standaard voor compressie voor afbeeldingen; geeft mooiere en compactere beelden dan jpeg; zie http://www.luratech.com/index_e.html; zie ook LWF

JPEG = Joint Photographic Expert Group, standaard voor compressie digitale kleurenafbeeldingen, gebruikt DCT, compressiefactor tot 100; zie Elektuur apr 94

Jpeg2000 = compressieformaat voor afbeeldingen, betere kleuren (256 kanalen, sRGB-palet), error resilience, rate control; zie PCM dec 00

JPG = extensie voor JPEG-bestanden

JSP = Jackson Structured Programming, programmeermethode

JSTL = JSP Standard Tag Library; zie DDJ maa 03; zie ook JSP

JTA = Java Transaction API, specifies interfaces between a transaction manager and the parties involved in a distributed transaction system: the resource manager, the application server, and the transactional applications; zie http://www.j2ee.com/

JTAG = Joint Test Action Group, organisatie die standaarden en technieken voor het testen van hardware en software ontwikkelt, b.v. IEEE 1149.1; zie DDJ maa 93

JTS = Java Transaction Service, specifies the implementation of a Transaction Manager which supports JTA at the high-level and implements OTS at the low-level; uses the standard CORBA ORB/TS interfaces and IIOP for transaction context propagation between JTS Transaction Managers; zie http://www.j2ee.com/

Jumbo paketten = ethernet frames van 9216 bytes bij gigabit, ipv standaard 1518 bytes; zie PCM nov 03

Jumper = verbindingsbrugje tussen twee contacten, doorgaans op een mnoederbord om bepaalde functionaliteit in te schakelen

Junkmail = ongewenste email, b.v. werving voor een kettingbrief

JVM = Java Virtual Machine, interpreter voor Java programma's, langzamer dan JIT; zie http://www.j2ee.com/; zie ook JIT

XTA = spreek uit: Juxta, ontwikkelomgeving voor peer-to-peer communicatie van Sun Microsystems; zie http://www.sun.com/jxta/, http://www.jxta.org/; zie ook P2P

kB = kiloByte, ca duizend bytes; zie ook GB, MB, TB

KBD = Keyboard, toetsenbordaansluiting

KDC = Key Distribution Center, Kerberos authority server in een Windows 2000 domein; zie MSDN mei 00; zie ook Kerberos

KDE = GUI voor Linux

Kerberos = network authentication protocol van MIT, based on key distribution, wordt o.a. gebruikt in Windows 2000; zie MSDN mei 00

Kernel = kern van een besturingssysteem, ook genoemd nucleus

Keylogger = programma dat alle toetsaanslagen doorsluist; zie PCM nov 03

ko = kilooctet = 2exp10 Octets = 1024 Octet

KSAM = Keyed Sequential Access Methode

KVM = Keyboard, Video, Mouse

Kylix = ontwikkelomgeving van Borland voor Linux ; zie http://www.borland.com/kylix/